هزینه اخذ استاندارد HACCP [+ 0 تا ۱۰۰ هزینه دریافت استاندارد HACCP]

هزینه اخذ استاندارد HACCP یکی از مهم‌ترین مواردی است که فعالان حوزه صنایع غذایی هنگام دریافت گواهینامه‌های ایمنی غذایی با آن روبه‌رو می‌شوند. این هزینه معمولاً در بازه‌ای بین ۵,۰۰۰,۰۰۰  تا ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان قرار دارد. عوامل متعددی می‌توانند بر رقم نهایی تأثیرگذار باشند؛ از نوع و حجم فعالیت مجموعه گرفته تا انتخاب شرکت صادرکننده، مشاور، و تعداد مراحل ممیزی. در این مقاله به‌صورت کامل و دقیق به بررسی جزئیات مرتبط با هزینه استاندارد HACCP از جمله هزینه صدور، تمدید، مشاوره و ممیزی خواهیم پرداخت، پس اگر قصد دارید اطلاعات دقیق و شفافی در این زمینه به دست آورید، حتماً تا پایان با ما همراه باشید.

استاندارد HACCP چیست؟

استاندارد HACCP که مخفف عبارت Hazard Analysis and Critical Control Points به معنای «تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی» است. یک سیستم مدیریتی پیشگیرانه در حوزه ایمنی مواد غذایی محسوب می‌شود. هدف اصلی این استاندارد، شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات احتمالی زیستی، شیمیایی و فیزیکی در مراحل مختلف تولید، فراوری، بسته‌بندی و توزیع مواد غذایی است تا از بروز هرگونه آلودگی یا تهدید برای سلامت مصرف‌کننده جلوگیری شود. HACCP به‌عنوان یکی از پایه‌های اصلی سیستم‌های ایمنی غذایی در سطح بین‌المللی شناخته می‌شود. همچنین دریافت آن برای بسیاری از صنایع غذایی، به‌ویژه در صادرات، الزامی یا بسیار توصیه‌شده است.

هزینه اخذ استاندارد HACCP چقدر است؟

هزینه اخذ استاندارد HACCP معمولاً در بازه‌ای بین ۵,۰۰۰,۰۰۰ تا ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان قرار دارد. این بازه قیمتی به عواملی مانند نوع محصول غذایی، پیچیدگی فرآیندهای تولید، میزان انطباق اولیه با الزامات HACCP و همچنین خدماتی که توسط شرکت مشاوره ارائه می‌شود بستگی دارد. هرچقدر محصول از نظر ایمنی و بهداشت حساس‌تر باشد یا نیاز به بازنگری بیشتری در فرایندهای تولید وجود داشته باشد، این هزینه افزایش خواهد یافت.

هزینه اخذ استاندارد HACCP تحت اعتبار یک نهاد بین‌المللی معتبر مانند ASCB به طور میانگین در حدود ۵,۶۰۰,۰۰۰ تومان برآورد می‌شود. البته این رقم می‌تواند با توجه به گستره کاربرد محصول، وجود یا عدم وجود مستندات ایمنی غذایی و میزان نیاز به اصلاحات فنی، دچار نوسان شود.

همچنین هزینه پیاده‌سازی استاندارد HACCP شامل تهیه و تدوین مستندات ایمنی غذایی، آموزش پرسنل کلیدی، ارزیابی نقاط بحرانی و تطابق با الزامات بهداشتی است که معمولاً بین ۴,۰۰۰,۰۰۰  تا ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان تخمین زده می‌شود.

هزینه ممیزی نهایی برای صدور گواهینامه HACCP نیز بسته به گستردگی فعالیت سازمان، میزان آمادگی اجرایی، و حجم فرایندهای تحت پوشش، بین ۸,۰۰۰,۰۰۰  تا ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان متغیر خواهد بود.

برای آشنایی دقیق‌تر با جزئیات هر یک از این بخش‌ها و راهکارهای کاهش و بهینه‌سازی هزینه استاندارد HACCP، در ادامه مقاله با ما همراه باشید.

هزینه اخذ استاندارد HACCP تحت اعتبار ASCB

نهاد ASCB یکی از معتبرترین مراجع بین‌المللی در حوزه اعتباربخشی است. این نهاد وظیفه دارد نهادهای صادرکننده گواهینامه‌های مدیریتی و ایمنی را ارزیابی و تأیید صلاحیت کند. ASCB در کشور انگلستان مستقر است و سابقه‌ای قابل‌توجه در زمینه ممیزی و صدور تأییدیه‌ها دارد. این سازمان، به‌ویژه در صنایع حساس مانند صنایع غذایی، جایگاه بسیار مهمی در بازارهای جهانی دارد. گواهینامه‌هایی که بااعتبار ASCB صادر می‌شوند، در بسیاری از کشورها مورد تأیید هستند. این گواهینامه‌ها می‌توانند به ارتقای اعتبار برند، افزایش اعتماد مشتریان و تسهیل صادرات محصولات کمک کنند.

هزینه دریافت استاندارد HACCP تحت اعتبار ASCB به طور میانگین حدود 5,۰۰۰,۰۰۰ تومان است. این مبلغ شامل بررسی کامل مستندات ایمنی غذایی، ارزیابی‌های فنی، ممیزی‌های لازم و صدور نهایی گواهی بااعتبار بین‌المللی می‌شود.

هزینه تمدید استاندارد HACCP

گواهینامه HACCP معمولاً دارای اعتبار سه‌ساله از زمان صدور است و برای حفظ اعتبار آن، سازمان‌ها موظف‌اند به‌صورت سالانه اقدام به تمدید مراقبتی کنند. این تمدید به‌منظور جلوگیری از حذف اطلاعات گواهینامه در پایگاه‌داده نهاد صادرکننده و نیز تضمین تداوم تطابق با الزامات ایمنی غذایی صورت می‌گیرد. هزینه تمدید مراقبتی استاندارد HACCP در طول این دوره سه‌ساله، معمولاً حدود ۳۰% از مبلغ اولیه صدور گواهینامه در سال اول برآورد می‌شود. این فرآیند شامل ارزیابی مجدد مستندات، بررسی وضعیت نقاط کنترل بحرانی و اطمینان از رعایت الزامات فعلی HACCP خواهد بود.

در پایان سال سوم، اعتبار گواهینامه HACCP به طور کامل منقضی می‌شود و در صورت تمایل به ادامه استفاده از آن، سازمان باید فرایند تمدید کامل را طی کند. این فرایند مشابه مراحل صدور اولیه بوده و هزینه تمدید کامل گواهینامه HACCP در این مرحله معمولاً معادل ۵۰%از هزینه صدور اولیه در سال جدید است. پس از انجام مراحل فنی و پرداخت هزینه مربوطه، گواهینامه قبلی باطل شده و نسخه جدیدی با اعتبار سه‌ساله صادر خواهد شد. انجام منظم این تمدیدها برای حفظ موقعیت رقابتی، اعتبار برند و جلوگیری از مشکلات احتمالی در بازارهای داخلی و بین‌المللی کاملاً ضروری است.

هزینه مشاوره و پیاده سازی استاندارد HACCP

هزینه مشاوره و پیاده‌سازی استاندارد HACCP معمولاً در بازه‌ای بین ۳,۰۰۰,۰۰۰تا ۱۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان به ازای هر (نفر-روز) متغیر است. این تفاوت قیمت به فاکتورهای متعددی بستگی دارد که مستقیماً بر میزان منابع مورد نیاز برای تدوین، آموزش و اجرای سیستم HACCP تأثیر می‌گذارند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار اشاره می‌کنیم:

• نوع فرآورده غذایی و سطح ریسک بهداشتی: هرچه محصول نهایی ریسک بالاتری از نظر ایمنی غذایی داشته باشد، فرایند تحلیل خطر و طراحی نقاط کنترل بحرانی پیچیده‌تر شده و در نتیجه هزینه مشاوره افزایش می‌یابد.
• سطح آمادگی اولیه سازمان: شرکت‌هایی که پیش‌تر سیستم‌هایی مانند ISO 22000 یا سایر الزامات بهداشتی را تا حدی پیاده کرده‌اند، در مسیر پیاده‌سازی HACCP با موانع کمتری مواجه می‌شوند.
• میزان و کیفیت مستندات موجود: اگر سازمان فاقد مستندات پایه‌ای مانند برنامه‌های پیش‌نیاز (PRP) یا روش‌های اجرایی باشد، لازم است اسناد از ابتدا طراحی و تدوین شوند که این موضوع بر هزینه مشاوره تأثیرگذار است.
• نیاز به آموزش‌های تخصصی: اجرای استاندارد HACCP بدون آموزش‌های فنی و کاربردی برای تیم تولید، کنترل کیفیت و مدیریت، امکان‌پذیر نیست. این آموزش‌ها بخش مهمی از بودجه مشاوره را شامل می‌شوند و بسته به سطح تخصص، می‌توانند قیمت را افزایش دهند.
• تنوع خطوط تولید یا محصولات: اگر سازمان دارای خطوط تولید متعدد با محصولات گوناگون باشد، تحلیل خطرات و طراحی نقاط کنترل برای هر محصول به‌صورت جداگانه انجام می‌شود. این مسئله موجب افزایش نفر – روز مشاوره و در نهایت بالارفتن هزینه کلی خواهد شد.
• مدت‌زمان اجرای پروژه: هرچه پروژه پیاده‌سازی استاندارد HACCP طولانی‌تر و فازبندی شده‌تر باشد، هزینه نفر – روز مشاوران نیز افزایش می‌یابد. اجرای سریع‌تر، با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری تیم داخلی، می‌تواند به صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک کند.

عوامل تأثیرگذار بر هزینه اخذ استاندارد HACCP

عوامل تأثیرگذار بر قیمت دریافت استاندارد HACCP بسیار متنوع هستند و بسته به شرایط هر سازمان می‌توانند باعث افزایش یا کاهش هزینه نهایی شوند. در ادامه مهم‌ترین عوامل مؤثر بر هزینه استاندارد HACCP را مرور می‌کنیم:

1. نوع و حساسیت محصول غذایی: محصولاتی که مستقیماً مصرف می‌شوند یا دارای ریسک بالای آلودگی هستند (مانند فرآورده‌های گوشتی، لبنی یا غذاهای آماده)، نیازمند تحلیل‌های دقیق‌تر و کنترل‌های سخت‌گیرانه‌تری هستند که طبیعتاً هزینه اجرای HACCP را افزایش می‌دهد.
2. ابعاد و ساختار سازمان: هرچه تعداد خطوط تولید، تنوع محصولات یا گستردگی کارخانه بیشتر باشد، فرایند پیاده‌سازی HACCP پیچیده‌تر و طولانی‌تر می‌شود. در نتیجه، هزینه‌های مشاوره، مستندسازی، آموزش و ممیزی نیز افزایش پیدا می‌کند.
3. سطح انطباق اولیه با الزامات ایمنی غذایی: سازمان‌هایی که پیش‌تر استانداردهایی مانند ISO 9001، ISO 22000 یا GMP را اجرا کرده‌اند، معمولاً در مسیر دریافت HACCP آمادگی بیشتری دارند و نیاز به تغییرات ساختاری یا مستندسازی گسترده نخواهند داشت؛ بنابراین، هزینه کمتری پرداخت می‌کنند.
4. انتخاب مرجع صادرکننده گواهینامه: قیمت گواهینامه HACCP ممکن است بسته به اعتبار و شهرت نهاد صادرکننده (داخلی یا بین‌المللی) متفاوت باشد. گواهینامه‌هایی که تحت اعتبار مراجع معتبری مانند ASCB صادر می‌شوند، معمولاً قیمت بالاتری دارند، اما در عوض، در بازارهای بین‌المللی از اعتبار بیشتری برخوردار هستند.
5. نیاز به آموزش تخصصی پرسنل: آموزش کارکنان یکی از ارکان اصلی اجرای موفق استاندارد HACCP است. اگر کارکنان سازمان با اصول تحلیل خطر، نقاط کنترل بحرانی یا مستندسازی آشنایی نداشته باشند، برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی الزامی خواهد بود که بخشی از هزینه کل را تشکیل می‌دهد.
6. موقعیت جغرافیایی سازمان: در برخی موارد، فاصله محل استقرار شرکت از مراکز ارائه خدمات مشاوره یا ممیزی می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل، اقامت و سایر هزینه‌های جانبی شود.

هزینه‌های ممیزی و صدور استاندارد HACCP

هزینه‌های ممیزی و صدور استاندارد HACCP به‌طورکلی بستگی به میزان انطباق سازمان با الزامات بهداشتی و ایمنی غذایی دارد. این هزینه‌ها شامل فرایندهای مختلفی مانند ارزیابی مستندات، ممیزی‌های میدانی، بررسی نقاط کنترل بحرانی، و بررسی‌های مستمر برای اطمینان از رعایت دقیق استانداردهای HACCP است.

هزینه‌های ممیزی و صدور گواهینامه HACCP معمولاً در بازه‌ای بین ۵,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان قرار دارد. این بازه قیمتی تحت تأثیر عواملی همچون نوع و پیچیدگی محصول تولیدی، سطح آمادگی اولیه سازمان، نیاز به بررسی‌های فنی اضافی و همچنین انتخاب مرجع صادرکننده گواهینامه است. در مواردی که نیاز به بازرسی‌های میدانی و بررسی‌های تخصصی بیشتر باشد، هزینه‌ها به طور طبیعی افزایش می‌یابد.

مراحل دریافت استاندارد HACCP

مراحل دریافت استاندارد HACCP به طور خلاصه در ۶ مرحله اصلی به شرح زیر است:

1. تحلیل و ارزیابی اولیه: در این مرحله، سازمان باید فرایندهای تولید، مستندات موجود و وضعیت کلی بهداشت و ایمنی مواد غذایی را بررسی کند تا نقاط ضعف و نیازهای بهبود شناسایی شوند. این ارزیابی به تعیین سطح آمادگی اولیه برای اجرای سیستم HACCP کمک می‌کند.
2. تشکیل تیم HACCP: سازمان باید تیمی متشکل از افراد متخصص در حوزه‌های مختلف (فنی، کیفیت، بهداشت و تولید) تشکیل دهد. این تیم مسئول طراحی و اجرای سیستم HACCP و نظارت بر پیاده‌سازی آن خواهد بود.
3. تحلیل خطرات و شناسایی نقاط کنترل بحرانی (CCP): در این مرحله، خطرات بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی که ممکن است در فرایند تولید بروز کنند، شناسایی می‌شود. سپس، نقاطی که باید کنترل دقیق روی آن‌ها اعمال شود (CCPها) مشخص می‌شوند تا از بروز خطرات جلوگیری شود.
4. تعیین حدود بحرانی و پایش (مانیتورینگ): برای هر نقطه کنترل بحرانی، حدود بحرانی تعیین می‌شود (مانند دما، زمان یا سایر مشخصات فنی). همچنین، روش‌های نظارتی و پایش به طور منظم برای بررسی رعایت این حدود تعیین می‌شود.
5. تدوین اقدامات اصلاحی و تصدیق: در صورت انحراف از حدود بحرانی، باید اقدامات اصلاحی سریع و مؤثر انجام شود. همچنین، فرایندهای تصدیق باید برای اطمینان از کارایی سیستم HACCP به طور دوره‌ای بررسی شوند.
6. ممیزی نهایی و صدور گواهینامه: پس از اتمام فرایند پیاده‌سازی، ممیزی نهایی انجام شده و درصورتی‌که سازمان تمامی الزامات HACCP را رعایت کرده باشد، گواهینامه HACCP صادر می‌شود.

تفاوت استاندارد HACCP و ایزو ۲۲۰۰۰ چیست؟

تفاوت استاندارد HACCP و ایزو ۲۲۰۰۰ در این است که HACCP یک سیستم مدیریت ایمنی غذایی است که تمرکز اصلی آن بر شناسایی و کنترل خطرات بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی در طول فرآیند تولید است. این استاندارد بیشتر به شناسایی نقاط کنترل بحرانی (CCP) و کنترل آن‌ها پرداخته و برای اطمینان از ایمنی مواد غذایی در سطح عملیات تولید طراحی شده است. در حالی که ایزو ۲۲۰۰۰ یک سیستم مدیریت جامع ایمنی غذایی است که علاوه بر اصول HACCP، شامل الزامات مدیریتی و فرآیندهای نظارتی گسترده‌تری می‌شود. ایزو ۲۲۰۰۰ شامل فرآیندهای مستندسازی، ارتباطات داخلی و خارجی، و مدیریت ریسک به‌طور کلی است و به‌طور کامل به نیازهای سازمانی و الزامات قانونی در سطح بین‌المللی پرداخته و از آن فراتر می‌رود. به‌طور خلاصه، ایزو ۲۲۰۰۰ یک سیستم مدیریت کلی است که HACCP را در بر می‌گیرد.

هدف از گرفتن استاندارد HACCP

استاندارد HACCP به‌منظور شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات در فرایند تولید مواد غذایی توسعه‌یافته است. هدف اصلی آن تضمین ایمنی و سلامت محصولات غذایی است. این استاندارد به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا خطرات بالقوه مانند آلودگی میکروبی، شیمیایی و فیزیکی را شناسایی کرده و در نقاط بحرانی فرایند کنترل کنند. از اهداف اصلی گرفتن استاندارد HACCP می‌توان به کاهش خطرات بهداشتی، افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان، بهبود فرایندهای تولید، رعایت مقررات قانونی، کاهش هزینه‌های بازگشت محصولات معیوب و تقویت اعتبار برند اشاره کرد. این استاندارد به شرکت‌ها کمک می‌کند تا محصولات ایمن و باکیفیتی را به بازار عرضه کنند و از مشکلات بهداشتی پیشگیری کنند.

چگونه هزینه‌های دریافت استاندارد HACCP را کاهش دهیم؟

کاهش هزینه‌های دریافت استاندارد HACCP یکی از چالش‌های مهم برای بسیاری از کسب‌وکارها است، به‌ویژه برای شرکت‌های کوچک و متوسط. بااین‌حال، با برنامه‌ریزی مناسب و اتخاذ استراتژی‌های مؤثر، می‌توان این هزینه‌ها را به حداقل رساند. در اینجا برخی از راهکارهای کاهش هزینه‌های دریافت استاندارد HACCP آورده شده است:

1. استفاده از منابع موجود: بسیاری از سازمان‌ها می‌توانند از منابع داخلی و تجهیزات موجود خود برای بهبود فرایندهای HACCP استفاده کنند. به‌عنوان‌مثال، برخی از ابزارهای نظارتی و اندازه‌گیری ممکن است قبلاً در سازمان موجود باشند که می‌توان از آن‌ها به طور بهینه برای پیاده‌سازی استاندارد HACCP بهره برد.
2. پیاده‌سازی تدریجی: به‌جای اینکه به طور یک‌باره تمام بخش‌های تولید را تحت پوشش HACCP قرار دهید، می‌توان این فرایند را به‌صورت تدریجی انجام داد. شروع با بخش‌های خاصی که بیشترین ریسک را دارند، و گسترش به سایر بخش‌ها، می‌تواند هزینه‌های اجرایی را کاهش دهد.
3. انتخاب مشاور باتجربه و مقرون‌به‌صرفه: درصورتی‌که نیاز به مشاوره دارید، به دنبال مشاورانی باتجربه در این زمینه باشید که هزینه‌های مناسبی را برای خدمات خود ارائه دهند. برخی از مشاورین می‌توانند به شما در پیاده‌سازی مؤثر و کارآمد استاندارد HACCP کمک کنند و از هزینه‌های اضافی جلوگیری کنند.
4. استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت کیفیت: برخی از نرم‌افزارها می‌توانند فرایندهای مربوط به مدیریت و کنترل کیفیت را خودکار کنند. استفاده از این نرم‌افزارها می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های مربوط به ثبت و نظارت دستی بر اطلاعات و مستندات شود.

جمع‌بندی

هزینه اخذ استاندارد HACCP یکی از چالش‌های مهم برای کسب‌وکارها است، اما با اتخاذ راهکارهای مناسب می‌توان این هزینه‌ها را به حداقل رساند. از جمله این راهکارها می‌توان به آموزش کارکنان داخلی، استفاده از منابع موجود، پیاده‌سازی تدریجی استاندارد، انتخاب مشاورین مقرون‌به‌صرفه و استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت کیفیت اشاره کرد. همچنین شناسایی نقاط بحرانی و بهره‌گیری از حمایت‌های دولتی و صنعتی نیز می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی فرایندهای پیاده‌سازی HACCP کمک کند. با این استراتژی‌ها، کسب‌وکارها می‌توانند استاندارد HACCP را به طور مؤثر و با هزینه‌های کمتر دریافت کنند.

سؤالات متداول

از کجا گواهینامه ایزو بگیریم؟

نخستین نکته‌ای که باید هنگام دریافت گواهینامه استانداردها در نظر داشته باشید این است که گواهینامه باید از مراکز صدور معتبر تحت نظارت IAF یا ASCB صادر شده باشد. پیش از امضای قرارداد و دریافت گواهینامه، حتماً بررسی کنید که نام مرکز صدور در لیست منتشر شده در وب‌سایت این نهادها وجود داشته باشد؛ در غیر این صورت، گواهینامه اعتباری نخواهد داشت.

دومین نکته مهم، مراجعه به دفاتری است که مجوز و پروانه رسمی دولتی در این زمینه را دارا هستند تا در صورت بروز هرگونه مشکل، امکان پیگیری و احقاق حقوق شما فراهم باشد.

---

برای دریافت مشاوره و راهنمایی درباره اخذ گواهینامه ایزو معتبر می‌توانید با تماس با ما، از خدمات مشاوره رایگان مجموعه EIQM CERT بهره‌مند شوید.

---