
پیاده سازی استاندارد IMS یکی از مهمترین فرایندهایی است که به سازمانها کمک میکند تا سیستمهای مدیریتی خود را بهصورت یکپارچه و هماهنگ اجرا کنند. این استاندارد با ترکیب مدیریت کیفیت (ISO 9001)، مدیریت زیستمحیطی (ISO 14001) و مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی (ISO 45001) به بهبود عملکرد کلی سازمان و دستیابی به اهداف استراتژیک کمک میکند. در این مقاله، روشهای کلیدی برای پیادهسازی این استاندارد، چالشهای پیشرو و راهکارهای مؤثر بررسی خواهند شد. برای آشنایی کامل با جزئیات این فرایند، تا پایان مقاله همراه ما باشید.


آنچه در این مطلب میخوانید:
- تعریف استاندارد ims
- نحوه پیاده سازی استاندارد IMS
- مراحل پیاده سازی استاندارد IMS
- دلایل اهمیت پیادهسازی استاندارد IMS
- مراحل اجرای مشاوره و پیادهسازی استاندارد IMS
- دریافت گواهینامه IMS برای چه مراکزی مقدور است؟
- نکاتی در مورد پیاده سازی استاندارد IMS
- هزینه پیاده سازی استاندارد IMS
- جمعبندی
- سؤالات متداول
- از کجا گواهینامه ایزو بگیریم؟
تعریف استاندارد ims
استاندارد IMS یک رویکرد نوآورانه برای مدیریت سازمانهاست که بهجای اجرای جداگانه چند سیستم مدیریتی، آنها را در قالب یک ساختار منسجم ادغام میکند. این استاندارد به سازمانها کمک میکند تا با یکپارچهسازی فرایندهای مدیریت کیفیت، محیطزیست و ایمنی، به طور همزمان بر تمامی جنبههای کلیدی عملیات خود نظارت داشته باشند. ویژگی منحصربهفرد IMS، توانایی آن در کاهش هزینهها، افزایش شفافیت و سادهسازی مدیریت سازمان است، بهطوریکه تمامی الزامات استانداردهای مختلف در یک مسیر مشترک هدایت میشوند.
نحوه پیاده سازی استاندارد IMS
برای پیاده سازی استاندارد IMS، ابتدا باید وضعیت فعلی سازمان بررسی و با الزامات استاندارد مقایسه شود تا نقاط ضعف و قوت مشخص گردد. سپس اهداف سازمان در حوزه کیفیت، محیطزیست و ایمنی تعیین و برنامهای جامع تدوین میشود. در ادامه، آموزش کارکنان برای آشنایی با مفاهیم IMS انجام شده و سیستم یکپارچه بر اساس استانداردهای مرتبط طراحی و مستندسازی میشود. با اجرای عملیاتی سیستم و اعمال کنترلهای لازم، فرایندها بهینهسازی شده و در مراحل بعد، پایش و ارزیابی مداوم صورت میگیرد. پس از انجام ممیزیهای داخلی و خارجی و تأیید انطباق سیستم، گواهینامه IMS دریافت میشود. در نهایت، بهبود مستمر بهعنوان بخشی جداییناپذیر از این فرایند ادامه مییابد تا کارایی و انطباق سیستم حفظ شود.
مراحل پیاده سازی استاندارد IMS
پیادهسازی استاندارد IMS نیازمند برنامهریزی دقیق و اجرای مراحل منظم است. در ادامه به مراحل اصلی این فرایند اشاره میکنیم:
- ارزیابی وضعیت فعلی سازمان: در این مرحله، فرایندها، سیستمهای مدیریتی موجود و انطباق آنها با الزامات استاندارد IMS بررسی میشوند. نقاط ضعف و فرصتهای بهبود شناسایی شده و برنامهریزی اولیه انجام میشود.
- تعیین اهداف و تدوین برنامه اجرایی: اهداف سازمان در حوزه کیفیت، محیطزیست و ایمنی مشخص شده و یک برنامه اجرایی جامع برای یکپارچهسازی این اهداف تهیه میشود. این مرحله شامل تعیین مسئولیتها و اولویتبندی اقدامات است.
- آموزش و توانمندسازی کارکنان: آموزشهای لازم برای کارکنان در تمام سطوح ارائه میشود تا آنها با مفاهیم IMS، الزامات استانداردها و نقش خود در این سیستم آشنا شوند. این کار باعث افزایش مشارکت و پذیرش تغییرات میشود.
- طراحی و مستندسازی سیستم یکپارچه: مستندات لازم شامل سیاستها، اهداف، رویهها و دستورالعملها بر اساس الزامات استاندارد IMS تهیه میشوند. این مرحله به ایجاد ساختارهای مشخص و قابلپیگیری در سازمان کمک میکند.
- پیادهسازی سیستم در سازمان: فرایندهای طراحیشده به طور عملیاتی در سازمان اجرا میشوند. همزمان، ابزارها و روشهای نظارت بر عملکرد سیستم به کار گرفته میشوند تا انطباق فرایندها با استانداردها تضمین شود.
- ممیزی داخلی و ارزیابی عملکرد: عملکرد سیستم از طریق ممیزیهای داخلی و تحلیل دادهها بررسی میشود. مشکلات شناساییشده رفع شده و اطمینان حاصل میشود که سازمان آماده انجام ممیزی خارجی است.
- ممیزی خارجی و بهبود مستمر: یک سازمان معتبر، ممیزی خارجی را انجام داده و در صورت انطباق کامل، گواهینامه IMS صادر میکند. پس از دریافت گواهینامه، فرایند بهبود مستمر برای ارتقای سیستم و حفظ عملکرد بهینه ادامه مییابد.
دلایل اهمیت پیادهسازی استاندارد IMS
- افزایش بهرهوری سازمان: با ادغام چندین سیستم مدیریتی در یک چارچوب واحد، فرایندهای سازمان سادهتر و کارآمدتر میشوند که این امر منجر به کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری خواهد شد.
- کاهش پیچیدگیها و تکرارها: پیادهسازی IMS به سازمانها کمک میکند تا از اجرای جداگانه استانداردهای مختلف جلوگیری کرده و با حذف فعالیتهای تکراری، منابع خود را بهینهتر مدیریت کنند.
- بهبود انطباق با قوانین و مقررات: IMS به سازمانها کمک میکند تا به طور همزمان الزامات مختلف استانداردها و قوانین ملی و بینالمللی را رعایت کرده و از مشکلات قانونی جلوگیری کنند.
- ارتقای عملکرد زیستمحیطی و ایمنی: با پیاده سازی این استاندارد، سازمانها میتوانند تأثیرات زیستمحیطی خود را کاهش دهند و محیط کاری ایمنتری برای کارکنان ایجاد کنند.
- افزایش اعتماد مشتریان و ذینفعان: دریافت گواهینامه IMS نشاندهنده تعهد سازمان به کیفیت، ایمنی و محیطزیست است که باعث افزایش اعتماد مشتریان و تقویت روابط با ذینفعان میشود.
- پشتیبانی از بهبود مستمر: استاندارد IMS سازمان را تشویق میکند تا فرایندها را بهصورت مداوم ارزیابی کرده و برای شناسایی و اجرای فرصتهای بهبود تلاش کند.
مراحل اجرای مشاوره و پیادهسازی استاندارد IMS
برای پیاده سازی سیستم مدیریت یکپارچه IMS، باید پیاده سازی ایزو ۹۰۰۱، پیاده سازی ایزو ۴۵۰۰۱ و پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ را بهطور همزمان انجام دهید. این سه استاندارد بهطور مستقل هرکدام تمرکز خاصی دارند. ایزو ۹۰۰۱ بر بهبود کیفیت، ایزو ۴۵۰۰۱ بر ایمنی و بهداشت شغلی و ایزو ۱۴۰۰۱ بر مدیریت زیستمحیطی تأکید دارد. اما با توجه به اینکه بسیاری از الزامات این استانداردها مشابه و همپوشانی دارند، پیادهسازی آنها بهصورت یکپارچه در قالب IMS، به سازمانها این امکان را میدهد که تمامی این فرآیندها را بهطور هماهنگ و همزمان پیش ببرند.
مزیت اصلی این سیستم این است که با پیاده سازی ایزو ۹۰۰۱، ایزو ۴۵۰۰۱ و ایزو ۱۴۰۰۱ بهطور همزمان، سازمان میتواند از تکرار مستندسازیها، فعالیتها و فرآیندهای جداگانه جلوگیری کرده و بهطور مؤثری هم کیفیت، هم ایمنی و بهداشت شغلی و هم مدیریت زیستمحیطی را بهبود دهد. این یکپارچگی باعث افزایش کارایی، صرفهجویی در زمان و هزینهها و در نهایت بهبود عملکرد کلی سازمان میشود.
دریافت گواهینامه IMS برای چه مراکزی مقدور است؟
دریافت گواهینامه IMS برای تمامی مراکز، سازمانها و شرکتهایی که تمایل به بهبود عملکرد مدیریتی خود دارند، مقدور است. در واقع، هر مجموعهای که نیاز به پیادهسازی سیستمهای مدیریت کیفیت (ISO 9001)، مدیریت زیستمحیطی (ISO 14001) و مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی (ISO 45001) دارد، میتواند گواهینامه IMS را دریافت کند.
مراکز زیر به طور خاص میتوانند از این گواهینامه بهرهمند شوند:
- شرکتهای تولیدی: برای بهبود کیفیت محصولات، کاهش ضایعات و مدیریت بهتر منابع.
- سازمانهای خدماتی: مانند بانکها، بیمارستانها، شرکتهای حملونقل و مراکز آموزشی برای ارتقای کیفیت خدمات و رعایت الزامات قانونی.
- صنایع سنگین و کارخانجات: بهمنظور مدیریت ایمنی کارکنان، کاهش اثرات زیستمحیطی و بهینهسازی فرایندهای تولید.
- مراکز مرتبط با محیطزیست: مانند شرکتهای مدیریت پسماند و انرژیهای تجدیدپذیر که نیاز به رعایت استانداردهای زیستمحیطی دارند.
- شرکتهای ساختمانی و پیمانکاری: برای تضمین کیفیت پروژهها، ایمنی در محیط کار و کاهش اثرات منفی بر محیطزیست.
- صنایع غذایی و دارویی: برای اطمینان از کیفیت، بهداشت و رعایت مقررات مربوط به محیطزیست و ایمنی.
- مراکز دولتی و عمومی: برای بهبود بهرهوری، مدیریت منابع و رعایت الزامات قانونی و زیستمحیطی.
نکاتی در مورد پیاده سازی استاندارد IMS
مدیریت تغییرات: پیاده سازی IMS به معنی ایجاد تغییرات قابلتوجه در نحوه عملکرد سازمان است. برای موفقیت در این پیادهسازی، لازم است که مدیریت تغییرات بهخوبی برنامهریزی و اجرا شود. کارکنان باید از تغییرات آگاه شوند و برای پذیرش و اجرای آنها آماده باشند.
پایش و ارزیابی مستمر: برای حفظ اثربخشی سیستم مدیریت یکپارچه، باید فرایندهای نظارت و ارزیابی مستمر پیاده سازی شوند. این شامل ممیزیهای داخلی و خارجی، ارزیابی عملکرد سیستمها و شناسایی فرصتهای بهبود است. ارزیابی مستمر به سازمان این امکان را میدهد که مشکلات را شناسایی و بهسرعت به آنها رسیدگی کند.
ایجاد فرهنگ بهبود مستمر: یکی از اصول کلیدی استاندارد IMS، بهبود مستمر است. باید فرهنگی در سازمان ایجاد شود که همواره به دنبال شناسایی و رفع مشکلات و بهبود عملکرد در تمامی سطوح باشد. این فرهنگ به سازمان کمک میکند که به طور پیوسته به اهداف خود نزدیکتر شود و در بازار رقابتی باقی بماند.
توجه به نیازهای مشتری و ذینفعان: باتوجهبه اینکه استاندارد ایزو ۹۰۰۱ بر نیازهای مشتری و رضایت آن تأکید دارد، پیادهسازی IMS باید به نیازها و انتظارات مشتریان و سایر ذینفعان سازمان توجه ویژهای داشته باشد. این موضوع باعث میشود که سیستم مدیریتی نه تنها کارآمد باشد بلکه بتواند رضایت تمامی ذینفعان را جلب کند.
هزینه پیاده سازی استاندارد IMS
هزینه پیاده سازی استاندارد IMS که شامل استانداردهای ایزو ۹۰۰۱، ایزو ۱۴۰۰۱ و ایزو ۴۵۰۰۱ است، معمولاً بین ۵,۰۰۰,۰۰۰ تا ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان متغیر است. این هزینهها بستگی به عواملی مانند اندازه و پیچیدگی سازمان، تعداد بخشها و فرآیندهای تحت پوشش، نیاز به مشاوره و آموزش کارکنان، و مدت زمان اجرای پروژه دارد. همچنین، هزینههای مربوط به مستندسازی سیستمها، ارزیابیهای داخلی و خارجی، و نرمافزارهای مورد نیاز برای مدیریت فرآیندها نیز بر هزینه نهایی تأثیرگذار هستند. میزان منابع داخلی و توانمندی سازمان برای پیادهسازی و نگهداری سیستم نیز میتواند در کاهش یا افزایش این هزینهها مؤثر باشد.
جمعبندی
پیاده سازی استاندارد IMS (سیستم یکپارچه مدیریت) که شامل ایزو ۹۰۰۱، ایزو ۱۴۰۰۱ و ایزو ۴۵۰۰۱ است، به سازمانها کمک میکند تا فرآیندهای مدیریتی مختلف خود را در یک سیستم واحد و هماهنگ ادغام کنند. این استاندارد بهبود کیفیت، مدیریت محیطزیست و ایمنی و بهداشت شغلی را به طور همزمان هدف قرار میدهد. همچنین با سادهسازی فرآیندها، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری، به سازمانها امکان میدهد تا به اهداف استراتژیک خود دست یابند. مراحل پیادهسازی این سیستم شامل ارزیابی وضعیت فعلی، تعیین اهداف، آموزش کارکنان، مستندسازی، پیادهسازی، ممیزی داخلی و خارجی، و بهبود مستمر است. اجرای صحیح این فرآیند میتواند سازمانها را به سطوح بالاتری از عملکرد و انطباق با استانداردها برساند و به بهبود روابط با مشتریان و ذینفعان کمک کند.
سؤالات متداول
پیادهسازی IMS به سازمانها کمک میکند تا سیستمهای مدیریتی مختلف خود را در یک سیستم واحد ادغام کنند که این امر منجر به کاهش پیچیدگیها، بهبود کارایی، کاهش هزینهها و افزایش انطباق با استانداردهای بینالمللی میشود.
بله هر سازمانی که نیاز به بهبود کیفیت، ایمنی، و مدیریت محیطزیست دارد، میتواند از پیادهسازی IMS بهرهمند شود. این سیستم برای انواع مختلف سازمانها، از شرکتهای تولیدی گرفته تا سازمانهای خدماتی و دولتی، مفید است.
بهبود مستمر از اصول کلیدی استاندارد IMS است. سازمانها باید فرایندهای نظارتی و ارزیابی مستمر داشته باشند و با شناسایی مشکلات و فرصتهای بهبود، عملکرد خود را در تمامی سطوح بهبود دهند.
از کجا گواهینامه ایزو بگیریم؟
نخستین نکتهای که باید هنگام دریافت گواهینامه استانداردها در نظر داشته باشید این است که گواهینامه باید از مراکز صدور معتبر تحت نظارت IAF یا ASCB صادر شده باشد. پیش از امضای قرارداد و دریافت گواهینامه، حتماً بررسی کنید که نام مرکز صدور در لیست منتشر شده در وبسایت این نهادها وجود داشته باشد؛ در غیر این صورت، گواهینامه اعتباری نخواهد داشت.
دومین نکته مهم، مراجعه به دفاتری است که مجوز و پروانه رسمی دولتی در این زمینه را دارا هستند تا در صورت بروز هرگونه مشکل، امکان پیگیری و احقاق حقوق شما فراهم باشد.
برای دریافت مشاوره و راهنمایی درباره اخذ گواهینامه ایزو معتبر میتوانید با تماس با ما، از خدمات مشاوره رایگان مجموعه EIQM CERT بهرهمند شوید.
بدون دیدگاه