ایزو ۱۸۰۶۵ یک استاندارد بین‌المللی شامل دستورالعمل‌ها و مقرراتی است که برای مدیریت منابع طبیعی در مناطق حفاظتشده لازم است. این استاندارد به توسعه‌دهندگان و مدیران مناطق طبیعی ابزارهایی ارائه می‌دهد تا به بهترین نحو ممکن از محیطزیست محفاظت و در عین حال از منابع طبیعی برای تفریح و تعلیم عمومی استفاده کنند.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
- ایزو ۱۸۰۶۵ چیست؟
- اهمیت استفاده از استاندارد مناطق طبیعی حفاظتشده
- چه تفاوتی بین مناطق طبیعی حفاظتشده و سایر اراضی وجود دارد؟
- مزایای استفاده از ایزو ۱۸۰۶۵
- کاربردهای استاندارد مناطق طبیعی حفاظتشده
- توصیه‌هایی برای پیاده‌سازی استاندارد
- مثال‌های موفق از پیاده‌سازی این استاندارد جهان
- تاثیر ایزو ۱۸۰۶۵ بر محیطزیست ایران
- جمع‌بندی
- سوالات متداول
- از کجا گواهینامه ایزو بگیریم؟
ایزو ۱۸۰۶۵ چیست؟
استفاده از استانداردهای بین‌المللی برای حفاظت از مناطق طبیعی یک موضوع مهم است. یکی از این استانداردها، ISO 18065 یا استاندارد مناطق طبیعی حفاظتشده است. استفاده از این استاندارد نشان از تعهد به حفاظت از طبیعت و تنوع زیستی جهان دارد. این تعهد به ما یادآوری می‌کند که باید با محیطزیست مسئولانه برخورد کنیم. در این مقاله، ما به بررسی جزئیات این استاندارد و اهمیت آن برای حفاظت از منابع طبیعی خواهیم پرداخت.
اهمیت استفاده از استاندارد مناطق طبیعی حفاظتشده
حفاظت از مناطق طبیعی حاظه بهعنوان یک وظیفه عمومی برای حفظ تنوع زیستی و حفاظت از محیطزیست تلقی می‌شود. استفاده از استانداردهایی مانند ایزو ۱۸۰۶۵ به دلایل زیر اهمیت دارد:
- حفظ گونه‌های زیستی: به حفظ انواع گوناگون موجودات شامل گیاهان، حیوانات و میکروارگانیسم‌ها در مناطق طبیعی حفاظتشده کمک می‌کند.
- محافظت از آب و هوا: مناطق حفاظتشده بهعنوان منابع طبیعی آب و هوایی مهم برای جهان شناخته می‌شوند. استفاده از استانداردهای مناسب به بهترین نحو ممکن از این منابع محافظت می‌کند.
- تعلیم عمومی و گردشگری: مناطق طبیعی حفاظتشده بهعنوان مقاصد تفریحی و تعلیمی مهمی برای عموم جامعه شناخته می‌شوند. اجرای استانداردها به تعهد به ارائه این امکانات به عموم جامعه کمک می‌کند.
چه تفاوتی بین مناطق طبیعی حفاظتشده و سایر اراضی وجود دارد؟
مناطق طبیعی حفاظتشده اراضی و منابع طبیعی هستند که به دلایل حفظ تنوع زیستی و محیط‌زیستی مهم به محدودیت‌های خاصی تبدیل شده‌اند. این مناطق معمولاً محیط‌های حساسی دارند که به حفظ منابع طبیعی و گوناگونی انواع گیاهان و حیوانات اختصاص دارد. مناطق حفاظتشده به جلوگیری از فعالیت‌های انسانی مخرب و محیطزیست دست می‌یابند.
مزایای استفاده از ایزو ۱۸۰۶۵
استفاده از این استاندارد برای حفاظت از مناطق طبیعی دارای مزایای زیادی است. از جمه:
- یکپارچگی بین‌المللی: به توسعه‌دهندگان مناطق طبیعی ابزاری ارائه می‌دهد که با استفاده از آنها می‌توانند به تطابق با استانداردهای بین‌المللی برای حفاظت از محیطزیست دست پیدا کنند.
- کاهش تعارض‌ها: به کاهش تعارض‌های میان منافع مختلف در مناطق طبیعی حفاظتشده و تعادل بین حفظ محیطزیست و توسعه اقتصادی کمک می‌کند.
- اطمینان از حقوق بومیان: به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا با جوامع بومی در مناطق طبیعی حفاظتشده همکاری کنند و به حقوق آنها احترام بگذارند.
کاربردهای استاندارد مناطق طبیعی حفاظتشده
استاندارد ایزو ۱۸۰۶۵ در زمینه‌های متعددی از جمله موارد زیر کاربرد دارد:
- پارک ملی و تالاب‌ها: این استاندارد در مدیریت و حفاظت از مناطق پارک ملی، تالاب‌ها و غیره کاربرد دارد.
- گردشگری پایدار: می‌تواند به توسعه گردشگری پایدار در مناطق طبیعی حفاظتشده کمک کند.
- محافظت از منابع آب و خاک: در حفاظت از منابع آب و خاک در مناطق طبیعی تاثیرگذار است.
توصیه‌هایی برای پیاده‌سازی استاندارد
با وجود مزایای استفاده از ایزو ۱۸۰۶۵، برخی چالش‌ها و موانع وجود دارند. این موانع ممکن است شامل محدودیت‌های مالی، کمبود آگاهی و مقاومت نسبت به تغییرات باشند. برای موفقیت در پیاده‌سازی این استاندارد، باید توصیه‌های زیر را در نظر داشت:
- ایجاد همکاری با جوامع محلی
- آموزش کارکنان و مسئولان مناطق حفاظتشده
- ایجاد سیاست‌ها و طرح‌های مدیریت منابع طبیعی
مثال‌های موفق از پیاده‌سازی این استاندارد جهان
یکی از نقدهایی که به ایزو ۱۸۰۶۵وارد است به تعداد محدودی از مناطق طبیعی حفاظتشده در دنیا و ابعاد کوچک آنها اشاره دارد؛ اما برخی از کشورها موفقیت‌های بزرگی در پیاده‌سازی آن داشته‌اند. بهعنوان مثال، کشورهای اروگوئه و نیوزیلند بهعنوان الگوهای موفق در اجرای این استاندارد شناخته می‌شوند.
با توجه به افزایش توجه به حفاظت از محیطزیست و تنوع زیستی، احتمالاً استفاده از استاندارد مناطق طبیعی حفاظتشده، متنوع‌تر و گسترده‌تر خواهد شد. این استاندارد بهعنوان یک ابزار قدرتمند برای محافظت از طبیعت تا آینده ادامه خواهد داشت.
تاثیر ایزو ۱۸۰۶۵ بر محیطزیست ایران
در ایران، بهره‌برداری از این استاندارد می‌تواند با همکاری مستقیم با سازمان حفاظت محیطزیست و دیگر نهادهای مرتبط پیاده‌سازی شود. این اقدامات می‌توانند به حفظ تنوع زیستی و حفاظت از منابع طبیعی ایران کمک کند. تاثیرات مثبت استفادده از استانداردهای بین‌المللی شامل کاهش از بین رفتن گونه‌های جاندار و حفظ زیستگاه‌های مهم می‌شوند.
جمع‌بندی
استفاده از استاندارد ایزو ۱۸۰۶۵ یک گام مهم در راستای حفاظت از مناطق طبیعی حفاظتشده و محیطزیست جهانی است. این استاندارد با ارائه یک چارچوب برای مدیریت منابع طبیعی در این مناطق، به ما کمک می‌کند تا تنوع زیستی و منابع طبیعی را حفظ کرده و برای نسل‌های آینده ارثی ارزشمند باقی بگذاریم.
سوالات متداول
اگر شما نیز به مدیریت مناطق طبیعی حفاظت شده علاقه‌مند هستید، باید با ISO 18065 آَشنا باشید. حفظ منابع طبیعی خواست مشترک ماست و این استاندارد می‌تواند به ما در این مسیر کمک کند. در ادامه به برخی از سوالات متداول در این باره پاسخ می‌دهیم:
به منظور کمک به استفاده از این استاندارد در کشورتان، شما میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
۱- با سازمانها و نهادهای محیطزیست محلی همکاری کنید و از آنها بخواهید تا این استاندارد را بهعنوان یک مرجع برای حفاظت از مناطق طبیعی در نظر بگیرند.
۲- آگاهی در مورد اهمیت استاندارد را در جامعه افزایش دهید تا حمایت عمومی برای اجرا بیشتر شود.
۳- با مسئولان محیطزیست و مدیران مناطق طبیعی حفاظتشده در کشورتان همکاری کنید تا اجرای این استاندارد را تسهیل کنید.
خیر، ISO 18065 ابزاری برای مدیریت منابع طبیعی در مناطق حفاظتشده است و می‌تواند در تمامی کشورها با تنوع طبیعی مورد استفاده قرار گیرد. هر کشور می‌تواند این استاندارد را با توجه به شرایط محیطی خود اجرا کند.
بله، این استاندارد بهعنوان یک ابزار برای حفظ محیطزیست و منابع طبیعی، به مدیران مناطق حفاظتشده کمک می‌کند تا به تغییرات آب و هوایی و تغییرات محیط‌زیستی پاسخ دهند. این استاندارد می‌تواند به بهبود مدیریت مناطق حفاظتشده در مقابل تهدیدات مربوط به تغییرات آب و هوایی کمک کند.
از کجا گواهینامه ایزو بگیریم؟
اولین نکته‌ای که برای دریافت گواهینامه انواع استانداردها باید به آن توجه داشته باشید این است که گواهینامه‌ای معتبر است که از مراجع صدور تحت اعتبار IAF یا ASCB صادر شود. پیش از عقد قرارداد و دریافت گواهینامه حتما بررسی کنید که نام مرجع صدور در لیست منتشر شده در سایت نهادهای نام‌برده قابل مشاهده باشد؛ در غیر این صورت گواهی فاقد اعتبار خواهد بود.
دومین نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که برای دریافت خدمات مشاوره یا صدور باید به دفتری مراجعه کنید که دارای پروانه و مجوز رسمی دولتی در آن حیطه باشد تا امکان پیگیری و استیفای حقوق در صورت بروز هر گونه مشکل برای شما محفوظ بماند.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره و راهنمایی جهت دریافت گواهینامه ایزو معتبر میتوانید از خدمات مشاوره رایگان مجموعه EIQM CET از طریق تماس با ما بهره ببرید.
