ایزو ۵۳۸۰۰ دستورالعمل‌هایی در مورد برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان ارائه می‌دهد. پیش‌نویس دستورالعمل‌های این استاندارد توسط کمیته پروژه ISO/PC 337 تهیه شده است و انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۲۳ منتشر شود. برابری جنسیتی به معنای دستیابی به حقوق، مسئولیت‌ها و فرصت‌های برابر بین زنان، مردان، دختران و پسران است. علی‌رغم پیشرفت‌های واقعی جهان در این زمینه، همچنان نابرابری‌های جنسیتی و تبعیض مبتنی بر جنسیت بسیار رایج است.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
هدف ایزو ۵۳۸۰۰
هدف این استاندارد ارائه دستورالعمل‌ها، رویه‌ها و ابزارهایی برای ترویج و دستیابی به برابری جنسیتی در داخل و خارج سازمان‌ها است. درواقع هدف ایجاد یک تعهد قانونی دررابطه‌با برابری جنسیتی و ایجاد درک مشترک در مورد این مسئله است. برابری جنسیتی صرفاً مربوط به زنان نیست؛ بلکه به‌عنوان یک موضوع حقوق بشر باید با درنظرگرفتن ماهیت، اندازه و اهداف، همه افراد را شامل شود.
اصول برابری جنسیتی این استاندارد بیان می‌کند که جنسیت یک ساختار اجتماعی است و نابرابری‌ها بر اساس معیارهای بیولوژیکی نیستند؛ بلکه نتیجه هنجارها و سازه‌های اجتماعی هستند که توسط خانواده یا جامعه بر افراد تحمیل شده است. ایزو ۵۳۸۰۰ ضمن به‌رسمیت‌شناختن همه هویت‌های جنسیتی، به طور خاص بر نابرابری ناشی از نقش‌های جنسیتی اختصاص‌داده‌شده به زنان، مردان، دختران و پسران در سطح جامعه تمرکز می‌کند.
دلایل تدوین ایزو ۵۳۸۰۰
نابرابری‌های جنسیتی مداوم در سازمان‌ها منعکس‌کننده تبعیض ساختاری زنان و دختران در جامعه است. به‌عنوان‌مثال، از هر ۱۰ زن در سراسر جهان، ۵ زن به بازار کار وارد می‌شود، درحالی‌که از هر ۱۰ مرد، ۹ مرد در بازار کار حضور دارد. علاوه بر این در سراسر جهان حتی پس از استخدام هم معمولاً زنان را کمتر در موضع قدرت قرار می‌دهند و حقوق کمتری هم نسبت به مردان برایشان در نظر می‌گیرند. در نهایت، بر اساس برآوردهای سازمان جهانی بهداشت، تقریباً از هر سه زن در سراسر جهان، یک نفر اعلام می‌کند که در طول زندگی خود قربانی خشونت جسمی یا جنسی شده است.
درحالی‌که زنان عمدتاً در زمینه‌هایی مانند بازار کار، مراقبت‌های بدون دستمزد و خشونت جنسی و جنسیتی تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند؛ اما تبعیض جنسیتی می‌تواند بر جنبه‌های خاصی از زندگی مردان و پسران نیز تأثیر بگذارد. نقش‌ها و ادراکات کلیشه‌ای از نقش‌های مردانه می‌تواند بر زندگی و سلامت روان مردان و پسران تأثیرات منفی داشته باشد. به همین دلیل است که ایزو ۵۳۸۰۰ را جهت پرداختن به نابرابری جنسیتی تدوین کردند. هنگام استفاده از این استاندارد مهم است که مشخص کنید چگونه یک اقدام یا هدف سازمانی خاص، بر برابری جنسیتی تأثیر می‌گذارد؛ تنها پس از انجام این کار می‌توانید عدم تعادل جنسیتی را شناسایی کرده و اقدام مناسب برای رفع این عدم تعادل را تعیین کنید. این مسئله یک اصل اساسی از iso 53800 است.
محدوده کاربرد
همان‌طور که گفتیم ایزو ۵۳۸۰۰ راهنمایی‌هایی در مورد چگونگی ترویج و اجرای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان در سازمان‌ها ارائه می‌دهد تا قابلیت دستیابی به این فرهنگ برابری را توسعه دهد. این دستورالعمل‌ها شامل چارچوب، منابع، سیاست‌ها، ابزارها و شیوه‌های خوب است که زمینه‌سازی، ترویج و اجرای برابری جنسیتی را ممکن می‌سازد. این استاندارد بر نابرابری ناشی از نقش‌های جنسیتی اختصاص‌داده‌شده به زنان، دختران، مردان و پسران تمرکز دارد و در انواع سازمان‌ها (دولتی یا خصوصی) صرف‌نظر از اندازه، مکان و زمینه فعالیت آن‌ها قابل‌استفاده است. اما به جنبه‌های خاص روابط با اتحادیه‌های کارگری یا شوراهای کاری، انطباق خاص کشورها و الزامات قانونی در مورد تنوع جنسیتی نمی‌پردازد.
هدف ایزو از تهیه این استاندارد ارائه راهنمایی فنی در مورد چگونگی ترویج و اجرای حقوق برابر برای مردان و زنان در یک سازمان است. این پروژه که توسط انجمن استانداردسازی فرانسه AFNOR رهبری می‌شود، قطعاً تأثیر اجتماعی بزرگی به‌جا خواهد گذاشت، زیرا به یکی از مبرم‌ترین مسائلی که جوامع مدرن با آن روبرو هستند می‌پردازد و به ایجاد جهانی بهتر و عادلانه‌تر کمک می‌کند. هدف نهایی این سیستم برابری حقوق زنان و مردان در سازمان‌هاست و بدون شک نقطه عطفی در تاریخ بشریت خواهد بود.
محتوای پیش‌نویس ایزو ۵۳۸۰۰
محتوای این پیش‌نویس اکنون از طریق تسهیلات آنلاین NSAI (استانداردهای شما، نظر شما) برای مشاوره عمومی باز است و شامل عناوین زیر است:
- پیش‌گفتار
- معرفی
- دامنه
- مراجع هنجاری
- اصطلاحات و تعاریف
- رویکرد و مسائل کلی
- وضعیت فعلی در مورد برابری جنسیتی
- دستورالعمل در مورد برابری جنسیتی
- ضمیمه A: دستورالعمل برای توسعه و پاسخ به شکایات خشونت مبتنی بر جنسیت
- ضمیمه B: شاخص‌های وضعیت مقایسه‌ای زنان و مردان
- پیوست C: فهرست جعبه‌های متنی
- ضمیمه D: بهترین شیوه‌ها و نمونه‌ها
جمع‌بندی
ایزو ۵۳۸۰۰ راهنمایی‌هایی در مورد برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان ارائه می‌دهد. پیش‌نویس دستورالعمل‌های این استاندارد توسط کمیته پروژه ISO/PC 337 تهیه شده است و انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۲۳ منتشر شود. محتوای این پیش‌نویس اکنون از طریق تسهیلات آنلاین «استانداردهای شما، نظر شما» NSAI برای مشاوره عمومی باز است. این پروژه که توسط انجمن استانداردسازی فرانسه AFNOR رهبری می‌شود، قطعاً تأثیر اجتماعی بزرگی به‌جا خواهد گذاشت، زیرا به یکی از مبرم‌ترین مسائلی که جوامع مدرن با آن روبرو هستند می‌پردازد و به ایجاد جهانی بهتر و عادلانه‌تر کمک می‌کند.
از کجا گواهینامه ایزو بگیریم؟
اولین نکته‌ای که برای دریافت گواهینامه انواع استانداردها باید به آن توجه داشته باشید این است که گواهینامه‌ای معتبر است که از مراجع صدور تحت اعتبار IAF یا ASCB صادر شود. پیش از عقد قرارداد و دریافت گواهینامه حتما بررسی کنید که نام مرجع صدور در لیست منتشر شده در سایت نهادهای نام‌برده قابل مشاهده باشد؛ در غیر این صورت گواهی فاقد اعتبار خواهد بود.
دومین نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که برای دریافت خدمات مشاوره یا صدور باید به دفتری مراجعه کنید که دارای پروانه و مجوز رسمی دولتی در آن حیطه باشد تا امکان پیگیری و استیفای حقوق در صورت بروز هر گونه مشکل برای شما محفوظ بماند.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره و راهنمایی جهت دریافت گواهینامه ایزو معتبر می‌توانید از خدمات مشاوره رایگان مجموعه EIQM CET از طریق تماس با ما بهره ببرید.
