تفاوت TQM و QMS در این است که TQM یک سیستم یکپارچه و جامع است که بر کل مجموعه به‌عنوان یک واحد نظارت می‌کند، اما QMS یک سیستم متمرکز و دقیق است که بر مدیریت کیفیت محصولات تمرکز دارد. فروش محصولات مهم‌ترین هدف یک کسب‌وکار است، اما عوامل دیگری مانند تحویل به‌موقع و رضایت مشتری به همان اندازه مهم هستند. سیستم مدیریت کیفیت (QMS) و مدیریت کیفیت جامع (TQM) ابزارهایی هستند که در جلب رضایت مشتری به ما کمک می‌کنند.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
TQM در مقابل QMS
تفاوت TQM و QMS در این است که TQM تکنیکی برای ارزیابی کیفیت استانداردهای داخلی شرکت است و QMS مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و ابزارها را برای تضمین برتری و جلب رضایت مشتری در اختیار ما قرار می‌دهد. مفهوم مدیریت کیفیت جامع برای اولین‌بار در صنعت تولید مورداستفاده قرار گرفت، اما با گذشت زمان به‌سرعت محبوب شد و در تمام صنایع گسترش یافت.
TQM عمدتاً از طریق چرخه PDCA بر بهبود فرایندها و افزایش رضایت مشتری تمرکز می‌کند؛ اما QMS تنها طرحی برای ارزیابی، نظارت مستمر و تعهد به تعالی مشتری در اختیار ما قرار می‌دهد.
شباهت‌های TQM و QMS چیست؟
تفاوت TQM و QMS را بررسی کردیم. جدا از تفاوتی که مطرح شد، در مجموع هر دو این سیستم‌ها بر اساس مفاهیمی مانند بهبود تجربیات مشتری و افزایش کارایی کسب‌وکار تنظیم شده‌اند. شرکت‌هایی که از سیستم مدیریت کیفیت جامع استفاده می‌کنند، به مجموعه خاصی از ابزارهای سیستم مدیریت کیفیت برای رسیدن به اهداف خود نیاز دارند. با وجود تفاوت‌هایی که بین این دو سیستم وجود دارد؛ اما در مجموع QMS از اصول TQM پشتیبانی می‌کند. بدون داشتن یک QMS قوی، اجرای طرح TQM چالش‌برانگیز خواهد بود و می‌توانیم بگوییم QMS ابزاری حیاتی برای تضمین کنترل کیفیت جامع در یک تجارت است.
مدیریت کیفیت چیست؟
برای اینکه تفاوت TQM و QMS را درک کنید ابتدا باید با مفهوم «کیفیت» آشنا شوید. تاریخچه کیفیت به چندین قرن قبل از شروع همکاری صنعتگران در اتحادیه‌های معروف به اصناف بازمی‌گردد. در طول انقلاب صنعتی، رویکردهای اولیه مدیریت کیفیت به‌عنوان معیاری برای کنترل نتایج فرایندها و محصولات مورداستفاده قرار گرفت. هنگامی که حجم تولید افزایش یافت و افراد بیشتری مجبور بودند برای به‌دست‌آوردن سهم بازار با یکدیگر رقابت یا همکاری کنند نقش کیفیت پررنگ‌تر شد.
در نهایت بهترین شیوه‌ها برای کنترل نتایج فرایندها و محصولات، ایجاد و مستندسازی شد و استانداردها را ایجاد کرد. کیفیت در طول جنگ جهانی دوم اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرد. ارتش با انتشار استانداردهای نظامی خاص و برنامه‌های آموزشی در تکنیک‌های کنترل فرایند آماری والتر شوهارت شروع به نمونه‌گیری کیفیت محصولات کرد. پس از جنگ ژاپنی‌ها با پذیرش کامل ایده‌های متفکران آمریکایی و بهبود آن‌ها، انقلابی در زمینه کیفیت ایجاد کردند. آن‌ها در دهه ۱۹۷۰ به طور کامل از بخش‌های تولیدی آمریکا مانند الکترونیک و خودرو پیشی گرفتند.
TQM چیست؟
مدیریت کیفیت جامع یا TQM مخفف Total Quality Management است. این سیستم یک رویکرد مدیریتی است که با جلب رضایت مشتری از طریق ارائه مداوم خدمات باکیفیت به دنبال کسب موفقیت بلندمدت است. برای اجرای صحیح روش‌های این سیستم، کل سازمان باید به‌عنوان یک واحد در جهت تعالی حرکت کند.
TQM روشی با دستورالعمل‌های روشن برای تقویت توسعه و نوآوری است و بر افزایش ارزش خروجی‌های سازمانی (محصولات و خدمات) تأکید می‌کند. یک رویکرد جامع مدیریت کیفیت هم اهداف شرکت و هم الزامات قانونی را در نظر می‌گیرد. با استفاده از این استراتژی اطمینان حاصل می‌کنید که کسب‌وکار به سمت اهداف مشخص حرکت می‌کند و به طور مداوم فعالیت‌ها و رویه‌ها را در هر حوزه بهبود می‌بخشد. TQM در دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ بسیار موردتوجه قرار گرفته بود، اما در نهایت ایزو ۹۰۰۱، تولید ناب و شش سیگما از آن پیشی گرفتند.
تاریخچه TQM
اولین‌بار والتر آ. شوهارت در اوایل دهه ۱۹۰۰ مفهوم TQM را معرفی کرد. پیشرفت‌های بعدی در کار شوهارت منجر به معرفی استانداردهای مدیریت کیفیت جدید شد. جوزف ام. جوران در سال ۱۹۵۴ در کتابی کنترل کیفیت جامع به سبک ژاپنی را بررسی کرد. این پروژه از سفر جوران به ژاپن به دعوت مهندسان و دانشمندان ژاپنی الهام گرفته شده است. ادوارد دمینگ هم نقش مهم در توسعه TQM داشته است. ۱۴ امتیاز دمینگ، هفت بیماری مرگبار مدیریت دمینگ، و چرخه دمینگ تنها تعدادی از چارچوب‌های TQM هستند که او در طول زندگی حرفه‌ای خود روی آن‌ها کار کرده است.
مزایای TQM
با وجود تفاوت TQM و QMS اما هر دو این سیستم‌های مزایای تقریباً یکسانی برای ما به همراه دارند. وقتی TQM به‌درستی اعمال شود، یک کسب‌وکار می‌تواند محصولات را با هزینه کمتر تولید کند. شرکت‌هایی که از سیستم مدیریت کیفیت جامع استفاده می‌کنند، با تمرکز بر کیفیت و کاهش ضایعات، رضایت مشتری را جلب کرده و محصولات باکیفیت و منسجم‌تری را ارائه می‌کنند. از آنجایی که TQM بر تمامی بخش‌های یک سازمان تأثیر می‌گذارد، می‌تواند در هزینه‌‌های مرتبط با تأمین مواد، تولید، توزیع یا عملیات پشتیبانی صرفه‌جویی قابل‌توجهی ایجاد کند.
اجرای موفقیت‌آمیز TQM معمولاً کسب‌وکارها را قادر می‌سازد تا با تغییرات روز حرکت کنند و برای جلوگیری از منسوخ‌شدن برنامه‌ریزی کنند. یک شرکت باید اصول TQM را به طور کامل اجرا کند تا از مزایای آن بهره‌مند شود. این امر مستلزم حمایت قوی از هر بخش در یک سازمان است. تمام سطوح مدیریت باید در TQM شرکت کنند تا به این سطح از تعهد دست یابند که می‌تواند چالش‌برانگیز و پرهزینه باشد.
QMS چیست؟
سیستم مدیریت کیفیت یا QMS یک سیستم ساختاریافته است که فرایندها و مسئولیت‌ها را برای ارائه مداوم محصولات و خدمات باکیفیتی که الزامات نظارتی و رضایت مشتری را در نظر دارد، مستند می‌کند. هدف یک سیستم مدیریت کیفیت ارائه چارچوبی است که ارتباطات، همکاری و ثبات را در سراسر سازمان شما بهبود ببخشد، درصد خطا و ایجاد ضایعات را کاهش دهد و بهبود مستمر را ترویج کند.
ایزو ۹۰۰۱ چارچوبی برای مدیریت کیفیت ارائه می‌دهد که شرکت‌ها می‌توانند از آن برای اطمینان از سازگاری کیفیت محصولات و خدمات خود با استانداردهای جهانی استفاده کنند. شرکت‌ها گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ را اخذ می‌کنند تا نشان دهند که مراقبت‌های لازم را برای حفظ استانداردهای کیفیت انجام داده‌اند. الزامات این استاندارد احتمال وجود ایراد در محصول یا نقص خدمات را کاهش می‌دهد و تضمین می‌کند که مشتریان شما می‌توانند با اطمینان خرید کنند.
تاریخچه QMS
QMS برای اولین‌بار در سال ۱۹۹۱ توسط مشاور بریتانیایی کن کروچر که به دنبال توسعه و اجرای یک چارچوب استاندارد در بخش فناوری اطلاعات بود استفاده شد. مدیریت کیفیت اولیه بر پیش‌بینی مواد خام و نتایج خط تولید با استفاده از ریاضیات ساده و انتخاب‌های تصادفی متمرکز بود. در قرن بیستم، تمرکز روی پویایی و تعامل تیم از طریق فرایند بهبود مستمر اهمیت پیدا کرد. از آنجایی که در قرن بیست‌ویکم ارزش شرکت و محصولات، بیشتر با رضایت سهام‌داران و مشتریان سنجیده می‌شد، QMS برای جلب این رضایت از طریق ایجاد انطباق محصولات با الزامات استانداردهای بین‌المللی تلاش می‌کرد.
مزایای QMS
هدف سیستم مدیریت کیفیت ارائه چارچوبی است که ارتباطات، همکاری و ثبات را در سراسر سازمان شما بهبود ببخشد، درصد خطا و ایجاد ضایعات را کاهش دهد و بهبود مستمر را ترویج کند. ایزو ۹۰۰۱ نیز چارچوبی برای مدیریت کیفیت ارائه می‌دهد که شرکت‌ها می‌توانند از آن برای اطمینان از سازگاری کیفیت محصولات و خدمات خود با استانداردهای جهانی استفاده کنند. پیاده‌سازی ISO 9001 نه‌تنها اعتبار و وجهه شرکت را بهبود می‌بخشد، بلکه فرهنگ رشد مداوم و کار تیمی را نیز ایجاد می‌کند که در دنیای تجارت رقابتی امروزی مهم است.
جمع‌بندی تفاوت TQM و QMS
در این مقاله با تفاوت TQM و QMS آشنا شدیم. مفهوم راه‌اندازی یک کسب‌وکار یا شرکت بسیار گسترده‌تر از خریدوفروش محصولات است. TQM و QMS دو روش برای استفاده از معیارهایی مانند وفاداری، بازخورد مشتری و کیفیت خدمات در بهبود خریدوفروش هستند.
مدیریت کیفیت جامع یا TQM تکنیکی برای ارزیابی کیفیت استانداردهای داخلی شرکت است. از سوی دیگر، QMS یا سیستم مدیریت کیفیت، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها، فرایندها و ابزارهایی است که برای تضمین برتری و انطباق با الزامات قانونی طراحی شده‌اند. هنگام استفاده از TQM و QMS، همه افراد در سازمان مسئول ارتقای استانداردهای فرهنگ، رویه‌ها و خط‌مشی‌های محل کار هستند.
از کجا گواهینامه ایزو بگیریم؟
اولین نکته‌ای که برای دریافت گواهینامه انواع استانداردها باید به آن توجه داشته باشید این است که گواهینامه‌ای معتبر است که از مراجع صدور تحت اعتبار IAF یا ASCB صادر شود. پیش از عقد قرارداد و دریافت گواهینامه حتما بررسی کنید که نام مرجع صدور در لیست منتشر شده در سایت نهادهای نام‌برده قابل مشاهده باشد؛ در غیر این صورت گواهی فاقد اعتبار خواهد بود.
دومین نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که برای دریافت خدمات مشاوره یا صدور باید به دفتری مراجعه کنید که دارای پروانه و مجوز رسمی دولتی در آن حیطه باشد تا امکان پیگیری و استیفای حقوق در صورت بروز هر گونه مشکل برای شما محفوظ بماند.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره و راهنمایی جهت دریافت گواهینامه ایزو معتبر می‌توانید از خدمات مشاوره رایگان مجموعه EIQM CET از طریق تماس با ما بهره ببرید.
