نمودار فرایند جریان یا FPC (Flow Process Chart) یک ابزار کاربردی در مدیریت فرایندها است که به شما کمک میکند تا فرایندهای کاری خود را بهبود دهید و عملکرد سازمانی را بهبود بخشید. FPC شبیه نمودار فرایند عملیات (OPC) است با این تفاوت که جزئیات بیشتری را شامل میشود. این ابزار تصویری، به شما امکان میدهد فرایندها و مراحل مختلف آنها را به صورت ساده و قابل فهم نشان دهید. نمودار فرایند جریان یکی از ابزارهای محبوب در حوزه مدیریت کیفیت، بهبود عملکرد و بهینهسازی فرایندها است.
آنچه در این مطلب میخوانید:
FPC چیست؟
نمودار فرایند جریان یک ابزار قدرتمند تصویری است که فرایند را به صورت مرحله به مرحله نشان میدهد و به شما کمک میکند تا فرایندهای خود را بهینهسازی کنید. با استفاده از این ابزار، میتوانید مشکلات موجود در فرایندها را شناسایی کرده و بهبودهای لازم را انجام دهید. برای استفاده بهتر از FPC، لازم است با استانداردها و قوانین مربوط به این ابزار آشنا باشید.
ارتباط بین FPC و OPC
نمودار فرایند جریان (FPC) شبیه نمودار فرایند عملیات (OPC) است با این تفاوت که جزئیات بیشتری را شامل میشود و از نمادهای عملیات، حمل و نقل، بازرسی، تاخیر و ذخیرهسازی دائمی نیز استفاده میکند.
OPC یک ابزار گرافیکی است که برای نمایش و توصیف فرایندهای عملیاتی و کنترلی در یک سازمان استفاده میشود. این نمودارها به صورت یکپارچه و جامع نحوه جریان و ارتباط بین اجزای یک فرایند را نمایش میدهند و بهعنوان ابزاری موثر در مهندسی فرایند و بهینهسازی عملکرد سازمانها شناخته میشودFPC . هم نموداری است که با نمادهای مناسب، توالی فرایند تولید یک محصول را نشان میدهد.
اهمیت استفاده از نمودار فرایند جریان
FPC به شما کمک میکند تا بهبود و بهینهسازی فرایندها را درک کنید. با استفاده از این ابزار، شما قادر خواهید بود تا مشکلات و تاخیرهای موجود در فرایندها را شناسایی کنید و راهکارهایی برای رفع آنها ارائه دهید. درواقع از این نمودارها برای تحلیل و بهینهسازی فرایندها و شناخت امکانات استفاده میکنند.
مراحل ایجاد نمودار فرایند جریان
استفاده از FPC نیازمند رعایت چند مرحله است. در ادامه این مراحل را توضیح میدهیم:
شناخت و شرح فرایند
در ابتدا باید فرایند مورد نظر را به دقت شناسایی کرده و شرح دهید. همچنین اطلاعات مربوط به فرایند را جمعآوری کنید. باید مراحل مختلف فرایند را درک کنید، از جزئیات آگاهی داشته باشید و مشکلات موجود را شناسایی کنید.
طراحی نمودار
با استفاده از نمادها و علائم استاندارد، فرایند را به صورت گرافیکی توصیف کنید. میتوانید با ابزارهای رسم نمودار، FPC را طراحی و تصویرسازی کنید. همچنین بلوکها، مراحل، تصمیمها و اتصالات بین آنها را به صورت واضح نشان دهید.
تحلیل و بهبود فرایند
با تحلیل نمودار، میتوانید نقاط ضعف و مشکلات را شناسایی کنید و بهبودهای لازم را اعمال کنید. میتوانید مراحل تکراری را حذف کنید و فرایند را سادهتر و بهینهتر کنید. همچنین پس از شناسایی مشکلات و طبق نتایج بدست آمده از تحلیل اطلاعات، راهکارهایی را ارائه دهید و بهبودهای لازم را در فرایند اعمال کنید.
کاربردهای FPC
همانطور که گفتیم FPC به ما کمک میکند تا مراحل مختلف یک فرایند را بهصورت ساده و قابل فهم تصویرسازی کنیم؛ به همین دلیل در بخشهای مختلفی کاربرد دارد. در ادامه به دو نمونه از این کاربردها اشاره میکنیم:
استفاده از نمودار فرایند جریان در صنعت
FPC در صنعت بسیار کاربرد دارد. این ابزار به شرکتها کمک میکند تا فرایندهای خود را بهبود داده و عملکرد بهتری را داشته باشند. با استفاده از نمودار فرایند جریان، میتوانند مشکلات موجود در فرایندها را شناسایی کرده و بهبودهای لازم را انجام دهند.
استفاده از نمودار فرایند جریان در حوزه خدمات
FPC نه تنها در صنعت، بلکه در حوزه خدمات نیز بسیار کاربرد دارد. در این حوزه، مشتریان با استفاده از نمودار فرایند جریان، مراحل انجام خدمات را بهتر میفهمند و شفافیت بیشتری در فرایندهای ارائه خدمات ایجاد میشود.
نمونههایی از FPC
انواع مختلفی از FPC وجود دارد که بسته به نیاز شما و پیچیدگیها فرایندهای سازمان باید انتخاب کنید کدام نوع برای شما مناسبتر است. در ادامه با دو نوع از این نمودارها آشنا میشویم:
نمودار فرایند جریان ساده
نمودار ساده فرایند جریان به صورت یک جریان خطی نمایش داده میشود. این نمودار شامل مراحل مختلف فرایند و روابط بین آنها است.
نمودار فرایند جریان بلوکی
نمودار فرایند جریان بلوکی شامل بلوکهای مختلف است که هر بلوک نمایانگر یک فعالیت یا یک مرحله از فرایند است. این نمودار به صورت بلوکهای مکانیکی نشان میدهد که فعالیتهای مختلف در یک فرایند چگونه با یکدیگر ارتباط دارند.
مزایای استفاده از نمودار فرایند جریان
استفاده از نمودار فرایند جریان یا FPC در سازمانها و کسبوکارها مزایای زیادی برای ما به همراه میآورد. در زیر به برخی از این مزایا اشاره میکنیم:
شناسایی مشکلات و تاخیرها
نمودار فرایند جریان به شما کمک میکند تا مشکلات و تاخیرهای موجود در فرایندهای کاری را شناسایی کنید. با دقت در نمودار، میتوانید نقاط ضعف و مسائلی که باعث کاهش کارایی و بهبود عملکرد شما میشوند را تشخیص دهید.
بهبود عملکرد و بهینهسازی فرایندها
با تحلیل نمودار فرایند جریان، میتوانید بهبودهای لازم را در فرایندهای کاری اعمال و آنها را بهینهسازی کنید. شناسایی نقاط ضعف و بهبودهای پیشنهادی، امکان ارتقاء عملکرد سازمان را فراهم میکند.
افزایش شفافیت و هماهنگی
FPC به تمام اعضای سازمان امکان میدهد تا به صورت واضح و شفاف، مراحل فرایندهای کاری را مشاهده کنند. این امر باعث افزایش هماهنگی و همکاری بین اعضای سازمان میشود و در نتیجه بهبود کارایی و عملکرد سازمان را تسهیل میکند.
آموزش و آموزشپذیری
استفاده از نمودار فرایند جریان، به عنوان یک ابزار آموزشی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. این ابزار به اعضای جدید سازمان کمک میکند تا سریعاً با فرایندهای کاری آشنا شوند و راهنمایی لازم را در انجام وظایف خود دریافت کنند.
اجرا و پیگیری
بعد از بهبود فرایند، باید آن را اجرا کرده و پیگیری کنید. میتوانید عملکرد و کارایی فرایند را مانیتور کنید و در صورت نیاز تغییرات لازم را اعمال کنید.
سوالات متداول
در این مقاله، به بررسی نمودار فرایند جریان پرداختیم و نحوه استفاده از آن را توضیح دادیم. در ادامه نیز به برخی از سوالات متداول در این زمینه پاسخ میدهیم:
نمودار فرایند جریان فقط برای سازمانها استفاده میشود؟
FPC علاوه بر سازمانها و صنایع، در حوزه خدمات نیز کاربرد دارد و میتواند در بهبود فرایندهای ارائه خدمات مورد استفاده قرار بگیرد تا شفافیت بیشتری در فرایندهای ارائه خدمات ایجاد شود.
آیا FPC میتواند به تصویرسازی فرایندهای پیچیده کمک کند؟
بله، با استفاده از نمودار فرایند جریان میتوانید فرایندهای پیچیده را به صورت سادهتری توصیف کنید و روابط بین مراحل را بهبود بخشید. با استفاده از این نمودار میتوانید عملکرد یک سازمان را تحلیل کنید و مشکلات موجود را شناسایی کرده و بهبودهای لازم را انجام دهید.
نمودار فرایند جریان تنها برای تجارتهای بزرگ مناسب است؟
خیر، حتی کسب و کارهای کوچک نیز میتوانند از FPC برای بهبود فرایندها و عملکرد استفاده کنند. بسته به گستردگی و پیچیدگی فرایندها، نمودارها نیز گستردهتر میشوند.
آیا FPC بهبودهایی را در عملکرد یک سازمان تضمین میکند؟
FPC ابزاری است که در بهبود عملکرد سازمان کمک میکند اما چیزی را تضمین نمیکند. برای دستیابی به نتایج مطلوب، نیاز به برنامهریزی دقیق، اجرای مستمر، و ارزیابی منظم دارید.
جمعبندی
در دنیای امروزی، تحلیل دادهها و بهبود فرایندها برای سازمانها و کسبوکارها بسیار مهم است. استفاده از FPC میتواند بهبود عملکرد و بهینهسازی فرایندهای کاری را فراهم کند. با توجه به مزایا و روشهای استفاده، این نمودارها به یک ابزار قدرتمند برای مدیریت و بهبود سازمانها تبدیل شده است.
از کجا گواهینامه ایزو بگیریم؟
اولین نکتهای که برای دریافت گواهینامه انواع استانداردها باید به آن توجه داشته باشید این است که گواهینامهای معتبر است که از مراجع صدور تحت اعتبار IAF یا ASCB صادر شود. پیش از عقد قرارداد و دریافت گواهینامه حتما بررسی کنید که نام مرجع صدور در لیست منتشر شده در سایت نهادهای نامبرده قابل مشاهده باشد؛ در غیر این صورت گواهی فاقد اعتبار خواهد بود.
دومین نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که برای دریافت خدمات مشاوره یا صدور باید به دفتری مراجعه کنید که دارای پروانه و مجوز رسمی دولتی در آن حیطه باشد تا امکان پیگیری و استیفای حقوق در صورت بروز هر گونه مشکل برای شما محفوظ بماند.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره و راهنمایی جهت دریافت گواهینامه ایزو معتبر میتوانید از خدمات مشاوره رایگان مجموعه EIQM CET از طریق تماس با ما بهره ببرید.