نقطه سفارش و موجودی اطمینان در ایزو ۹۰۰۱

نقطه سفارش (Reorder Point) و موجودی اطمینان (Safety Stock) نقش اساسی در دستیابی به کارایی، کاهش هزینه‌ها و افزایش رضایت مشتری دارند. در سیستم صنعتی امروز، داشتن یک عملیات روان و حفظ سطح موجودی بهینه برای سازمان‌ها بسیار مهم است. استاندارد بین‌المللی ایزو ۹۰۰۱، رویه‌ای ساختارمند را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند تا با مشخص‌کردن نقطه سفارش (ROP) و موجودی اطمینان (SS)، نیازهای مشتریان را برآورده سازند و عملکرد کلی را بهبود بخشند.

 

تعریف نقطه سفارش و موجودی اطمینان

استاندارد بین‌المللی ISO 9001، رویه‌ای ساختارمند را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند تا نیازهای مشتریان را برآورده سازند و عملکرد کلی را بهبود بخشند. نقطه سفارش و موجودی اطمینان از مفاهیم اساسی در ISO 9001 است که بر تأمین به موقع موجودی برای رفع نیازها و کاهش ریسک‌های اتمام موجودی یا موجودی بیش از حد تمرکز دارد.

تفاوت نقطه سفارش و موجودی اطمینان

تفاوت بین ROP و  SSبه این صورت است:

• نقطه سفارش (Reorder Point): این نقطه نشان دهنده سطح موجودی است که در آن سفارش جدیدی برای تجدید موجودی قرار داده می‌شود. به عبارت دیگر، زمانی که موجودی به نقطه سفارش می‌رسد، سفارش جدیدی ثبت می‌شود تا از ریسک اتمام موجودی جلوگیری شود.
• موجودی اطمینان (Safety Stock): میزانی از موجودی است که برای پوشش دادن نوسانات در تقاضا، تأخیرهای در تحویل سفارش یا دیگر عوامل ناشی از عدم قطعیت در سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد. موجودی اطمینان به عنوان یک پوشش اضافی در نظر گرفته می‌شود تا موجودی برای تأمین نیازهای مشتری در شرایط غیر قابل پیش‌بینی فراهم شود.

نقش نقطه سفارش در ایزو ۹۰۰۱

ROP یا نقطه سفارش (Reorder Point)، سطحی از موجودی را مشخص می‌کند که در آن نقطه باید سفارشات جدیدی را برای تمدید ثبت کنیم تا سطح موجودی کلی از میزان قابل قبولی پایین‌تر نیاید. ایجاد ROP موثر در ISO 9001 شامل تحلیل الگوهای تقاضا، زمان‌های پیشنهادی و سطح‌ خدمات مطلوب است تا عملیات زنجیره تأمین را به‌صورت پیوسته تضمین کند.

نقش موجودی اطمینان در در ایزو ۹۰۰۱

SS یا موجودی اطمینان (Safety Stock)، شامل استراتژی‌ها و روش‌هایی است که به منظور حفظ دقت و قابلیت اعتماد سطوح موجودی طراحی شده است. این فرایند در ISO 9001 شامل اجرای اقدامات کنترل موجودی قوی، انجام بازرسی‌های منظم و بهره‌گیری از فناوری برای کاهش اختلافات و ریسک‌های مرتبط با موجودی است.

اجزای کلیدی نقطه سفارش و موجودی اطمینان

تعیین ROP شامل در نظر گرفتن متغیرهای مختلفی مانند تقاضا، زمان‌های پیشنهادی و سطوح خدمات مطلوب است.  اطمینان از موجودی مورد نیاز نیز به اجرای شمارش چرخه‌ای، تطبیق دقیق سوابق موجودی و رسیدگی اساسی به عوامل اختلافات نیاز دارد.

اجرای ROP و SS در استاندارد ISO 9001

طبق الزامات ایزو ۹۰۰۱، سازمان‌ها باید برای اجرای نقطه سفارش و موجودی اطمینان به‌صورت موثر، روش‌های روشنی درمورد قرار دادن، دریافت، ذخیره‌سازی و بازیابی سفارشات ایجاد کنند. نظارت مداوم بر سطح‌های موجودی و معیارهای عملکرد ضروری است تا مناطقی که نیاز به بهبود دارند شناسایی شده و روش‌های مدیریت موجودی را بهینه کرد.

فرمول نقطه سفارش مجدد

فرمول محاسبه Reorder Point  عبارت است از:

𝑅𝑂𝑃=(DLT×DD)+SS

که در آن:

• 𝑅𝑂𝑃 نقطه سفارش مجدد است.
• 𝐷𝐿𝑇 زمان تحویل سفارش یا دوره تحویل است.
• 𝐷𝐷 میانگین تقاضا در طول زمان تحویل است.
• 𝑆𝑆 سطح موجودی ایمنی است که معمولاً برای مقابله با نوسانات در تقاضا یا زمان تحویل استفاده می‌شود.

نقطه سفارش بهینه

 ROP بهینه، سطحی از موجودی است که در آن نقطه باید سفارش جدید برای تجدید موجودی ثبت کنید به نحوی که هزینه‌های کلی مربوط به موجودی (از جمله هزینه‌های نگهداری و هزینه‌های ثبت سفارش) را به حداقل برسانید.

فرمول موجودی اطمینان

فرمول محاسبه موجودی اطمینان (Safety Stock) عبارت است از:

𝑆𝑆=(𝑍×𝜎𝐿𝑇)SS=(Z×σLT​)

که در آن:

• 𝑆𝑆 موجودی اطمینان است.
• 𝑍 ضریب اطمینان است که معمولاً بر اساس احتمال خروجی نرمال استاندارد تعیین می‌شود.
• 𝜎𝐿𝑇 انحراف معیار زمان تحویل سفارش و نشان‌دهنده واریانس زمان تحویل سفارش است.

مزایای اهمیت به نقطه سفارش و موجودی اطمینان در ایزو ۹۰۰۱

ROP و SS موثر مزایای فراوانی برای سازمان‌ها به همراه دارد، از جمله بهبود کارایی عملیاتی، کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و افزایش رضایت مشتری. کسب‌وکارها می‌توانند با حفظ سطوح موجودی بهینه و کاهش ریسک خروج موجودی، سفارشات مشتری را به‌صورت سریع آماده کنند و فرصت‌های فروش را از دست ندهند.

چالش‌های موجود در مدیریت موجودی

سازمان‌ها ممکن است با چالش‌هایی در حفظ و مدیریت موجودی مواجه شوند، مانند پیش‌بینی نادرست تقاضا، اختلالات در زنجیره تأمین و محدودیت‌ سیستم‌های مدیریت موجودی. برطرف کردن این چالش‌ها نیازمند آنالیز دائمی و استراتژی‌های تطبیقی است.

روش‌های بهینه‌سازی برای نقطه سفارش و موجودی اطمینان

بهینه‌سازی ROP و SS نیازمند بهره‌گیری از ابزارهای پیش‌بینی تقاضا، تعیین سطوح موجودی ایمنی و تقویت همکاری با تأمین‌کنندگان است. پذیرش راه‌حل‌های فناورانه مانند RFID،IoT  و هوش مصنوعی نیز می‌تواند فرآیندهای مدیریت موجودی را بهبود بخشد و دقت را افزایش دهد.

روند‌های آینده و توسعه مدیریت موجودی

روند آینده مدیریت موجودی احتمالاً بر بهره‌گیری از تجزیه‌وتحلیل پیشرفته، اتوماسیون و فناوری بلاک‌چین تمرکز خواهد داشت تا دیدگاه زنجیره تأمین و پاسخگویی را بهینه‌سازی کند. سازمان‌هایی که این روندها را پذیرفته‌اند، در بازار جهانی مزیت رقابتی کسب خواهند کرد.

جمع‌بندی

نقطه سفارش و موجودی اطمینان جزو عناصر اساسی ISO 9001 هستند که به بهبود عملیات، کاهش هزینه‌ها و افزایش رضایت مشتری کمک می‌کنند. سازمان‌ها می‌توانند با پیاده‌سازی استراتژی‌های قوی و پذیرش روندهای آینده، روش‌های مدیریت موجودی خود را بهبود ببخشند و در محیط تجاری پویای امروزی رشد پایداری را به دست آورند.

سوالات متداول

بسیاری از شرکت‌ها با پیاده‌سازی استراتژی‌های موثر مدیریت موجودی در چارچوب استاندارد کیفیت ISO 9001  موفقیت‌‌های بسیاری کسب کرده‌اند. در ادامه به برخی سوالات متداول در این مورد پاسخ می‌دهیم:

از کجا گواهینامه ایزو بگیریم؟

اولین نکته‌ای که برای دریافت گواهینامه انواع استانداردها باید به آن توجه داشته باشید این است که گواهینامه‌ای معتبر است که از مراجع صدور تحت اعتبار IAF یا ASCB صادر شود. پیش از عقد قرارداد و دریافت گواهینامه حتما بررسی کنید که نام مرجع صدور در لیست منتشر شده در سایت نهادهای نام‌برده قابل مشاهده باشد؛ در غیر این صورت گواهی فاقد اعتبار خواهد بود.

دومین نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که برای دریافت خدمات مشاوره یا صدور باید به دفتری مراجعه کنید که دارای پروانه و مجوز رسمی دولتی در آن حیطه باشد تا امکان پیگیری و استیفای حقوق در صورت بروز هر گونه مشکل برای شما محفوظ بماند.

در صورت نیاز به هرگونه مشاوره و راهنمایی جهت دریافت گواهینامه ایزو معتبر می‌توانید از خدمات مشاوره رایگان مجموعه EIQM CET از طریق تماس با ما بهره ببرید.

---