گواهینامه HSE یا HSE-MS مخفف Health, Safety and Environment Management System به معنای سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست است. صدور HSE نشان می‌دهد که کسب‌وکار شما در مسیر رعایت بهداشت، تامین ایمنی و حفاظت از محیط‌زیست حرکت می‌کند. به زبان ساده، سازمان‌ها با اخذ گواهینامه HSE تضمین می‌کنند فعالیت‌های آنها به مشتریان، کارکنان و محیط‌زیست، آسیبی وارد نمی‌کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با نحوه اخذ مدرک hse و انواع آن بیشتر آشنا شوید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
- HSE چیست؟
- hse مخفف چیست؟
- گواهینامه hse چیست؟
- انواع گواهینامه HSE
- hse-ms چیست؟
- اجزای اصلی سیستم مدیریت HSE چیست؟
- الزامات HSE چیست؟
- مراحل اخذ گواهینامه HSE-MS
- هزینه اخذ hse
- مرجع صدور گواهینامه HSE در ایران
- استعلام گواهینامه hse
- اعتبار گواهینامه HSE
- نحوه حفظ و تمدید گواهینامه HSE
- HSE PLAN چیست؟
- مهندسی HSE چیست؟
- کارشناس HSE کیست؟
- شغل HSE چیست؟
- مزایای اخذ مدرک HSE
HSE چیست؟
سیستم مدیریت بهداشت شغلی، ایمنی و محیط‌زیست (HSE-MS) یک سیستم کلی برای رعایت مقررات و استفاده از فرایندهای طراحی‌شده است. هدف این سیستم محافظت از محیط‌زیست، کارکنان و مشتریان در برابر انواع آسیب‌ها است.
پس از صدور مدرک hse بین‌المللی، گواهینامه آن تا سه سال اعتبار دارد. با دریافت و اجرای مؤثر الزامات آن، شما می‌توانید با صرف کم‌ترین زمان و هزینه، یک محیط کار سلامت و ایمن برای کارکنان خود ایجاد کنید. البته برای به حداقل رساندن احتمال بروز حوادث، حفظ سلامتی خود و همکاران باید به اولویت اصلی همه کارکنان مجموعه موردنظر تبدیل شود.
hse مخفف چیست؟
HSE مخفف سه واژه Health (بهداشت)، Safety (ایمنی)، و Environment (محیط زیست) است.
گواهینامه hse چیست؟
گواهینامه hse نشان‌دهنده تعهد یک سازمان به رعایت اصول بهداشت، ایمنی و محیط زیست در فعالیت‌ها و فرایندهای کاری خود می‌باشد. این گواهینامه به معنای اجرای سیستم‌ها و برنامه‌هایی است که به هدف کاهش خطرات، محافظت از سلامت کارکنان، و به حداقل رساندن اثرات منفی زیست‌محیطی طراحی شده‌اند.
انواع گواهینامه HSE
گواهینامه HSE به عنوان یک استاندارد برای بهداشت، ایمنی و محیط زیست، در انواع مختلفی صادر می‌شود که بر اساس نیاز سازمان‌ها یا افراد متفاوت است. این گواهینامه‌ها به دو دسته کلی برای اشخاص حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شوند و همچنین در سطوح بین‌المللی و ملی قابل دریافت هستند. در ادامه به بررسی انواع گواهینامه HSE پرداخته می‌شود:
- گواهینامه hse بین‌المللی: ۱- گواهی hse برای اشخاص حقیقی ۲- گواهی hse برای شرکت‌های حقوقی
- گواهینامه hse ملی: ۱- گواهی hse دانشگاهی ۲- گواهی hse وزارت کار ۳- گواهی hse فنی و حرفه‌ای و…
hse-ms چیست؟
اجزای اصلی سیستم مدیریت HSE چیست؟
اجزای اصلی سیستم HSE شامل موارد زیر است:
- بهداشت (Health): تمرکز بر حفظ سلامت جسمی و روحی کارکنان.
- ایمنی (Safety): مدیریت مخاطراتی که ممکن است به کارکنان آسیب برساند.
- محیط زیست (Environment): جلوگیری از تاثیرات منفی عملیات سازمان بر محیط زیست.
الزامات HSE چیست؟
الزامات گواهینامه HSE روی مقررات مربوط به تامین بهداشت شغلی، زیست‌محیطی و ایمنی کارکنان در شرکت‌ها تمرکز دارد. در واقع الزامات این استاندارد، الزامات دو استاندارد سیستم مدیریت محیط‌زیست (گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱) و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی (گواهینامه ایزو ۴۵۰۰۱) را به طور کامل پوشش می‌دهد.
صدور HSE، با حذف شرایط ناایمن به دنبال ارتقا سطح سلامت افراد و حفاظت از محیط‌زیست به‌عنوان سرمایه‌ای همگانی است؛ اما برای تحقق این اهداف، همه کارکنان باید در پیاده‌سازی HSE همکاری کنند. برای کسب اطمینان از موثر واقع شدن این استاندارد، روند پیاده‌ساز‌ی‌ها باید به صورت کتبی مستند شوند و مدیریت سیستم باید اطمینان حاصل کند که مشکلات موجود به موقع شناسایی و مرتفع می‌شوند.
مراحل اخذ گواهینامه HSE-MS
چطور می‌توان گواهینامه HSE گرفت؟ HSE یک استاندارد بین‌المللی است که الزامات یک سیستم مدیریت بهداشت شغلی، ایمنی و محیط‌زیستی مؤثر را توضیح می‌دهد. مراحل دریافت گواهینامه hse و پیاده‌سازی الزامات آن شامل موارد زیر است:
- آموزش الزامات استاندارد HSE-MS
- مستندسازی و پیاده‌سازی الزامات HSE-MS
- ممیزی اقدامات انجام شده
- صدور گواهینامه از مراجع صدور معتبر
هزینه اخذ hse
هزینه اخذ گواهینامه HSE معتبر از ۵ میلیون تومان (۸۰ دلار) تا ۲۰ میلیون تومان (۳۰۰ دلار)، بسته به نوع استاندارد، تعداد فرایند و اندازه سازمان متغیر است.
مرجع صدور گواهینامه HSE در ایران
در ایران، گواهینامه‌های HSE توسط مراکز معتبر بین‌المللی و داخلی صادر می‌شوند. برخی از این مراجع شامل مؤسسات صدور گواهینامه ایزو هستند که با استانداردهای بین‌المللی کار می‌کنند مانند مجموعه eiqm. همچنین، سازمان‌های دولتی مرتبط مانند وزارت کار نیز نقش مهمی در تعیین و نظارت بر صدور این گواهینامه‌ها دارند.
استعلام گواهینامه hse
برای استعلام گواهینامه hse شما باید با سازمان یا مؤسسه مربوطه تماس بگیرید که گواهینامه را صادر کرده است. این سازمان معمولاً یک مرکز تصدیق حرفه‌ای یا یک سازمان مجاز است. در زیر چند مرحله را برای شروع استعلام گواهینامه HSE توضیح می دهم:
- یافتن سازمان مربوطه: ابتدا باید سازمان یا مؤسسه‌ای که مدرک hse بین‌المللی را صادر کرده است را پیدا کنید. باید به سایت اینترنتی سازمان مراجعه کنید یا با شماره تلفن یا ایمیل مربوطه تماس بگیرید.
- ارتباط با سازمان: پس از یافتن اطلاعات تماس با سازمان، باید با آنها تماس بگیرید و اطلاعات لازم مانند کد گواهینامه، نام و نام خانوادگی و تاریخ صدور گواهینامه را در اختیارشان بزارید.
- بررسی اطلاعات: سازمان مربوطه اطلاعات شما را بررسی می کند و صحت صدور گواهینامه HSE را تأیید می کند. آنها ممکن است از شما بخواهند اطلاعات اضافی یا مدارکی را ارائه دهید تا هویت و صحت صدور گواهینامه را تأیید کنند.
- اعلام نتیجه: پس از بررسی اطلاعاتی مثل تاریخ انقضا یا سایر جزئیات، سازمان مربوطه به شما نتیجه را اعلام خواهد کرد.
اعتبار گواهینامه HSE
اعتبار گواهینامه‌های HSE معمولاً بین یک تا سه سال است و پس از آن نیاز به تمدید دارد. سازمان‌ها باید در طول مدت اعتبار گواهینامه، به‌طور منظم عملکرد خود را در زمینه بهداشت، ایمنی و محیط زیست بررسی کنند تا برای تمدید گواهینامه مشکلی نداشته باشند.
نحوه حفظ و تمدید گواهینامه HSE
برای حفظ گواهینامه HSE، سازمان‌ها باید:
- بازرسی‌های دوره‌ای: انجام بازرسی‌های منظم از محل کار برای اطمینان از رعایت اصول HSE.
- ارتقاء سیستم‌ها: به‌روزرسانی مداوم سیستم‌های مدیریت HSE برای انطباق با استانداردهای جدید.
- ارزیابی عملکرد: بررسی عملکرد سازمان در زمینه‌های بهداشت، ایمنی و محیط زیست به‌صورت دوره‌ای.
HSE PLAN چیست؟
HSE Plan یا برنامه مدیریت HSE، یک سند جامع است که استراتژی‌ها و اقداماتی را برای مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست در یک سازمان تعیین می‌کند. این برنامه شامل سیاست‌ها، روش‌ها و رویه‌هایی است که سازمان برای جلوگیری از حوادث و کاهش مخاطرات محیطی به کار می‌گیرد.
مهندسی HSE چیست؟
مهندسی HSE به مجموعه‌ای از دانش‌ها و مهارت‌ها اطلاق می‌شود که برای طراحی، اجرا و نظارت بر سیستم‌های بهداشت، ایمنی و محیط زیست به کار می‌رود. مهندسان HSE نقش کلیدی در طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های پیشگیری از حوادث و کاهش مخاطرات ایفا می‌کنند.
کارشناس HSE کیست؟
کارشناس یا مهندس HSE فردی است که مسئولیت نظارت و مدیریت بر رعایت استانداردهای بهداشت، ایمنی و محیط زیست را در یک سازمان برعهده دارد. این افراد با شناسایی مخاطرات و ارائه راه‌حل‌های مناسب، نقش مهمی در جلوگیری از حوادث کاری و بهبود شرایط محیط زیست دارند.
شغل HSE چیست؟
شغل HSE شامل مسئولیت‌هایی مانند ارزیابی ریسک، نظارت بر رعایت مقررات ایمنی، آموزش کارکنان در زمینه ایمنی و بهداشت، و پیاده‌سازی برنامه‌های کاهش مخاطرات محیط زیستی است. افراد فعال در این حوزه باید توانایی تشخیص و مدیریت خطرات بالقوه را داشته باشند.
مزایای اخذ مدرک HSE
هدف اصلی اخذ گواهینامه HSE تلاش برای کاهش رفتارهای ناسالم و شرایط ناایمن در محیط کار است. پیاده‌سازی این استاندارد سبب به حداقل رسیدن آسیب‌های وارد به افراد و همچنین محیط‌زیست می‌شود و مزایای بسیاری، هم برای کارکنان و هم برای کسب‌وکارها دارد. در ادامه با برخی فواید مدرک hse آشنا می‌شویم:
- حفاظت از محیط زیست
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها
- نرخ بیمه کمتر
- افزایش بهره‌وری و احساس مسئولیت کارکنان
- افزایش اعتبار سازمان با گرفتن HSE
گواهینامه HSE برای چه کسب‌وکارهایی مناسب است؟
اکثر سازمان‌ها برای شرکت کردن در مناقصات ارگان‌های دولتی و خصوصی و کسب رتبه عالی نیاز به صدور HSE دارند. این شرکت‌ها صرف‌نظر از میزان سابقه و بزرگ و یا کوچک بودنشان می‌توانند اقدام به اخذ گواهینامه HSE کنند.
گواهینامه HSE امروزه به‌عنوان مهم‌ترین استاندارد در زمینه پیمانکاری در حوزه‌های مختلف مثل ساخت‌وساز و همچنین در صنایع مختلفی مثل صنایع مرتبط با نفت، گاز و پتروشیمی، مواد شیمیایی، پلاستیک، پزشکی، دارو و بانکداری شناخته می‌شود.
کاربردhse :
در زمینه پیمانکاری
ساخت‌وساز
صنایع مرتبط با نفت، گاز و پتروشیمی
مواد شیمیایی
پلاستیک
پزشکی
داروسازی و…
اهداف سیستم HSE
همان‌طور که گفته شد شرکت‌های کوچک و بزرگ با زمینه‌فعالیت‌های مختلف می‌توانند اقدام به اخذ گواهینامه HSE کنند. برخی اهداف شرکت‌ها از گرفتن HSE در ادامه آمده است:
- شناسایی و ارزیابی کلیه خطرات و مدیریت این خطرات و اثرات‌شان
- بهبود شرایط محیط کار و کنترل رفتارهایی که منجر به بروز حوادث یا صدمات می‌شوند
- اجرایی کردن الزامات استاندارد HSE در همه بخش‌های شرکت
- جلوگیری از تصادفات، صدمات و آلودگی‌ها
- کاهش ضایعات و استفاده بهینه از منابع
- بهبود مستمر عملکرد سیستم به کمک گرفتن HSE
نقش گواهینامه HSE در پیشگیری از وقوع حوادث
گام اول برای پیشگیری از وقوع حوادث، شناسایی خطرات محتمل است؛ به همین دلیل گواهینامه HSE در قدم اول روی شناسایی خطرات تهدید کننده سلامت کارکنان و محیط‌زیست تمرکز کرده است. در قدم بعدی به سراغ اجرای برنامه‌های پیشگیرانه برای کنترل این مخاطرات می‌رود .
برای شناسایی موقعیت‌ها و شرایط خطرناک، داده‌های مرتبط باید به درستی استخراج و تجزیه و تحلیل شوند. گواهینامه HSE دستورالعمل‌هایی دقیق و گام‌به‌گام برای به درستی طی کردن هر یک از این مراحل در اختیار شرکت‌ها و کارخانه‌ها می‌گذارد.
رویه‌های مراقبتی گواهینامه HSE
تا اینجا با مراحل اخذ معتبرترین مدرک hse و پیاده‌سازی الزامات آن آشنا شدید؛ اما برای بهره بردن از همه مزایای این سیستم، تنها اخذ گواهینامه کافی نیست. اجرای رویه‌های مراقبتی زیر می‌تواند به شما کمک کند تا سازمان‌تان را در مسیر بهبود مستمر قرار دهید:
- قوانین و مقررات مربوط به محیط‌زیست، بهداشت، ایمنی و سایر الزامات را رعایت کنید.
- عملکرد سیستم HSE خود را به طور مداوم بهبود ببخشید.
- اطمینان حاصل کنید که فرایندهای اجرایی و شیوه ارائه خدمات‌تان با اهداف HSE مطابقت دارد.
- با حفظ منابع طبیعی، کاهش ضایعات، بازیافت مواد و مدیریت مصرف انرژی، اثرات زیست‌محیطی نامطلوب عملیات را به حداقل برسانید.
- روش‌های خلاقانه، مقرون‌به‌صرفه، بهداشتی و ایمن را برای انجام فرایندهای مختلف توسعه دهید.
ترکیب HSE با سایر استانداردها
مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست یک سازمان به کمک گرفتن HSE امکان‌پذیر می‌شود؛ اما بدیهی است که اگر بتوانید به‌طور موازی با مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست، الزامات استانداردهای مدیریت کیفیت، مدیریت ریسک، مدیریت پروژه و غیره را نیز در محیط کار خود پیاده‌سازی کنید، به‌طور همه جانبه با استانداردهای بین‌المللی هماهنگ می‌شوید و کسب‌وکارتان را بیش از پیش در مسیر موفقیت قرار می‌دهید. امروزه اکثر کسب‌وکارها در کنار گواهینامه HSE، گواهینامه‌های دیگری مثل IMS، ایزو ۹۰۰۱، ایزو ۳۱۰۰۰، ایزو ۲۱۵۰۰ را نیز اخذ می‌کنند.
مزایا اخذ گواهینامه hse برای اشخاص حقیقی
گواهینامه HSE اشخاص حقیقی، مدرکی حرفه‌ای است که کارفرمایان در سراسر جهان آن را به رسمیت می‌شناسند. اخذ این گواهینامه یک راه شناخته شده برای نشان دادن دانش و مهارت‌های شما در زمینه ایمنی و بهداشت شغلی است؛ همچنین می‌تواند به استخدام و حفظ سلامتی شما در موقعیت‌های شغلی حساس کمک کند.
گواهینامه HSE اشخاص حقیقی موجب افزایش امنیت شغلی نیز می‌شود. زمانی که شرکتی در شرایط سخت اقتصادی قرار گیرد ممکن است تصمیم به تعدیل نیرو بگیرد. در این مواقع اولویت شرکت‌ها این است که کسانی را که مدرک HSE دارند در مجموعه نگه دارند؛ زیرا می‌دانند آنها مهارت‌های لازم برای کار ایمن در محیط‌های خطرناک را دارند.
آیا باید رشته HSE بخوانیم؟
رشته HSE یکی از رشته‌های پرتقاضا در دانشگاه‌هاست که به دانشجویان امکان یادگیری مفاهیم و مهارت‌های مربوط به ایمنی، بهداشت و محیط زیست را می‌دهد. این رشته به‌ویژه برای افرادی که به کار در صنایع پرخطر مانند نفت و گاز یا ساختمان‌سازی علاقه دارند، گزینه مناسبی است.
جمع‌بندی
تامین ایمنی در محیط کار مسئولیت اساسی مدیریت هر کسب‌وکار یا سازمانی است. برنامه‌های اخذ گواهینامه HSE به طور خاص برای کمک به جلوگیری از وارد شدن آسیب به افراد، محیط‌زیست و اموال طراحی شده‌اند؛ همچنین به رفع مجموعه‌ای از مسائل تهدیدکننده ایمنی در محل کار کمک می‌کنند. این مسئله بر رفاه و سلامت کارکنان و جلب اعتماد مشتری تأثیر می‌گذارد و در درازمدت می‌تواند به گسترش کسب‌وکار شما کمک کند.
سوالات متداول
مدرک hse به چه دردی میخوره؟گواهینامه HSE (سلامت، ایمنی و محیط زیست) به عنوان یک مدرک حرفه‌ای در حوزه سلامت، ایمنی و محیط زیست دارای کاربردهای گسترده‌ای است. در زیر تعدادی از کاربردهای اصلی این گواهینامه را برای شما ذکر می‌کنم:
اشتغال
۲. ایمنی کارکنان
۳. مدیریت ریسک
۴. رعایت قوانین و مقررات
۵. ارتقای شخصی و حرفهایچگونه مدرک hse بگیریم؟برای دریافت گواهینامه hse مهم است که به یک مؤسسه معتبر و با سابقه مراجعه کنید و اطلاعات مربوطه درباره نحوه صدور گواهینامه و نیازمندی‌های آموزشی را از مؤسسه مربوطه بپرسید. دریافت hse به طور کلی شامل مراحل زیر است:
۱. آموزش
۲. ثبت‌نام
حضور در دوره آموزشی
قبولی در آزمون
۵. اخذ گواهینامه
تمدید گواهینامهچه کسانی می‌توانند گواهینامه HSE دریافت کنند؟هر فردی که علاقه‌مند به حوزه سلامت، ایمنی و محیط زیست در محیط کار است و می‌خواهد در این حوزه به عنوان یک حرفه‌ای تخصصی فعالیت کند، می‌تواند مدرک hse بین‌المللی را دریافت کند. این افراد شامل دانشجویان، فارغ‌التحصیلان، کارمندان صنایع و هر فردی است که به ایمنی و سلامت در محیط کار اهمیت می‌دهد.
اعتبار گواهینامه HSE چقدر است؟معتبرترین مدرک hse هم معمولاً برای مدت زمان محدودی صلاحیت دارد. برای حفظ اعتبار گواهینامه، شما باید در دوره‌های آموزشی مداوم شرکت کرده و گواهینامه را تمدید کنید.
آیا می‌توان گواهینامه HSE را به‌صورت آنلاین دریافت کرد؟برخی از مراجع صدور مانند eiqm، امکان دریافت گواهینامه HSE را از طریق آموزش‌ها و ارزیابی‌های آنلاین فراهم کرده‌اند، اما بسیاری از ارزیابی‌ها همچنان نیاز به بازدیدهای حضوری دارند.
از کجا گواهینامه HSE-MS بگیریم؟
اولین نکته‌ای که برای دریافت گواهینامه انواع استانداردها باید به آن توجه داشته باشید این است که گواهینامه‌ای معتبر است که از مراجع صدور تحت اعتبار IAF یا ASCB صادر شود. پیش از عقد قرارداد و دریافت گواهینامه حتما بررسی کنید که نام مرجع صدور در لیست منتشر شده در سایت نهادهای نام‌برده قابل مشاهده باشد؛ در غیر این صورت گواهی فاقد اعتبار خواهد بود.
دومین نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که برای دریافت خدمات مشاوره یا صدور باید به دفتری مراجعه کنید که دارای پروانه و مجوز رسمی دولتی در آن حیطه باشد تا امکان پیگیری و استیفای حقوق در صورت بروز هر گونه مشکل برای شما محفوظ بماند.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره و راهنمایی جهت دریافت گواهینامه ایزو معتبر می‌توانید از خدمات مشاوره رایگان مجموعه EIQM CET از طریق تماس با ما بهره ببرید.
مشاوره رایگانشما می‌توانید با تکمیل فرم زیر، قبل از سفارش گواهینامه ایزو، از مشاوره رایگان کارشناسان EIQM استفاده نمایید.
){kind=link}